Tổng quan về StarkNet
StarkWare là gì
StarkWare là một công ty phát triển các giải pháp công nghệ về khả năng mở rộng, bảo mật và quyền riêng tư cho Ethereum dựa trên công nghệ của Stark. StarkWare không chỉ sở hữu công nghệ của Stark mà còn có một đội ngũ ưu tú, những người ủng hộ lớn đã đầu tư tổng cộng 273 tỷ USD và được định giá 8 tỷ USD. Người đồng sáng lập Eli Ben-Sasson cũng là người phát minh ra công nghệ Stark và doanh nhân công nghệ Uri Kolodny lãnh đạo việc phát triển hai sản phẩm cốt lõi của StarkWare, StarkEx và StarkNet.
StarkEx là sản phẩm đầu tiên và dịch vụ mở rộng quy mô được cấp phép chạy trên Ethereum. Chỉ dành cho mục đích sử dụng đặc biệt. Ví dụ: thanh toán, giao dịch, trao đổi, phái sinh, đúc NFT… đây là những hoạt động rất cụ thể.
StarkNet: Mặc dù StarkEx được biết đến như một dịch vụ dành cho một số ứng dụng nhất định (ứng dụng cụ thể), một giải pháp về quyền và validium/volition, nhưng StarkNet là một chuỗi khối thực sự, nó có mục đích chung giống như Ethereum, nó không yêu cầu quyền và nó là một giải pháp có hiệu lực Rollup/zkRollup.
StarkNet là gì
StarkNet là một giải pháp Layer 2 zk Rollup phi tập trung trên mạng lưới Ethereum. StarkNet là một general purpose Blockchain cho phép mọi người tạo ra bất kỳ logic nào với bất kỳ mục đích nào trên mạng lưới mà không ảnh hưởng đến khả năng tổng hợp và tính bảo mật của mạng lưới Ethereum.
Các tính năng nổi bật của StarkNet
Khả năng mở rộng và tính toàn vẹn
StarkNet hỗ trợ mở rộng quy mô trong khi duy trì bảo mật L1 Ethereum bằng cách tạo các bằng chứng STARK ngoài chuỗi (off chain) và sau đó thực hiện xác minh chúng trên mạng lưới.
Hướng đến mục đích chung
Trong StarkNet, các nhà phát triển có thể dễ dàng thực hiện bất kỳ logic nào cho bất kỳ mục đích nào bằng cách sử dụng hợp đồng StarkNet.
Khả năng kết hợp
StarkNet cung cấp khả năng tương tác hợp đồng thông minh – tạo điều kiện phát triển và đổi mới
Sức mạnh công nghệ của StarkNet
Công nghệ zk-Stark
zkSTARK là tên viết tắt của zero-knowledge Scalable Transparent ARgument of Knowledge với ý nghĩa như sau:
- zk: Bằng chứng zk là cách để nhân chứng thuyết phục người chứng minh về sự thật của một tuyên bố mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào khác. Vì vậy, zk là viết tắt của bảo vệ quyền riêng tư của người dùng
- Scalable: Khả năng mở rộng có thể được tăng lên bằng cách ngoại tuyến.
- Transparent: Hiển thị tính ngẫu nhiên công khai, không có thiết bị đáng tin cậy (máy tính loại bỏ các phần tử độc hại, do đó không yêu cầu đầu vào đáng tin cậy).
- ARK: Nhân chứng tính toán và tạo ra bằng chứng ngoại tuyến rõ ràng (có thể tính toán được). Điện toán cũng đảm bảo tính toàn vẹn và giữ an toàn cho mạng sau lượng tử.
So với SNARK, STARK có khả năng mở rộng tốt hơn và an toàn hơn, nhưng Stark có bằng chứng cao hơn Snark, dẫn đến phí gas nhiều hơn Snark.
Cơ chế hoạt động
Thay việc các bằng chứng về tính toán trên chuỗi khối Ethereum, zkSTARK cho phép các chuỗi khối chuyển các tính toán sang phương thức STARK ngoài chuỗi và tạo ra bằng chứng về những tính toán đó.
Bằng chứng về zkSTARK đã được gửi và xác minh trên chuỗi chính Ethereum. Xác minh chứng chỉ trên chuỗi rẻ hơn nhiều so với tính toán và xác minh trên mạng lưới.
Bạn có thể tưởng tượng rằng Ethereum thực thi và xác nhận các giao dịch. Trong StarkNet, nó chỉ đơn giản là tính toán, tạo một tập hợp các giao dịch và tạo bằng chứng về tập hợp các giao dịch đó. Sau đó gửi và xác thực bằng chứng này trên chuỗi chính Ethereum.
Công nghệ SHARP
Công nghệ này giúp việc tạo các bằng chứng Stark và gửi chúng tới các trình xác minh trên mạng lưới chính.
(1) Các giao dịch được thực hiện bởi Dapps trên StarkNet.
(2) Chúng được gửi đến trình sắp xếp thứ tự để tính toán, trình sắp xếp thứ tự khớp với thứ tự của các khối trong giao thức POS BFT. Sau khi ký hợp đồng, trình sắp xếp thứ tự gửi giao dịch đến Proven.
(3) Người châm ngôn tạo các tập hợp cho các sự kiện được trình sắp xếp thứ tự tính toán và sau đó gửi tập hợp đó tới SHARP để tạo bằng chứng hợp lệ cho tập hợp đó.
(3) Nhân chứng xác nhận và truyền tới L1 các sự kiện đã được trình sắp xếp thứ tự phê duyệt.
(4) SHARP gửi bằng chứng STARK đến bộ điều khiển chuỗi chính.
(5) Sau đó, người quảng cáo sẽ gửi một bản cập nhật trạng thái tới hợp đồng chuỗi, bản cập nhật này chỉ nhận được nếu người quảng cáo nhìn thấy nó. bằng chứng hợp lệ.
Ngôn ngữ lập trình Cairo
Đây là ngôn ngữ lập trình hướng đến khả năng mở rộng các dApp bằng cách sử dụng STARK. Ngôn ngữ lập trình này hoàn chỉnh và giúp cho các nhà phát triển mạng lưới có thể dễ dàng khai thác sức mạnh của công nghệ STARK.
Devtools
Do sự phức tạp của công nghệ Zk, việc sử dụng ngôn ngữ vững chắc của Ethereum không hiệu quả và không phát huy hết sức mạnh của Stark, nhưng ngôn ngữ mới lại gây khó khăn cho các nhà phát triển. Đó là lý do tại sao StarkNet rất tập trung vào việc phát triển Devtools và hỗ trợ trực tiếp cho các nhà phát triển.
Trong đó Nethermind phát triển Warp, một công cụ để chuyển đổi Solidity thành Cairo; Open Zeppelin chuẩn hóa các hợp đồng trên StarkNet; và nhiều thư viện và công cụ khác để giúp các nhà phát triển xây dựng dApp của họ trên StarkNet.
Khả năng mở rộng mạng lưới
Khả năng mở rộng của StarkNet đạt được thông qua công nghệ Stark và chức năng tổng hợp, kế thừa bảo mật từ Ethereum. StarkNet cũng có thể phát triển Layer 3, Layer 4… giúp cải thiện quyền riêng tư và có khả năng mở rộng cao cũng như giảm chi phí hàng triệu lần so với L1.
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái của StarkNet đã và đang thu hút rất nhiều đội ngũ phát triển Dapp nhờ vào công nghệ và các tính năng vượt trội. Ra mắt chưa lâu nhưng hệ sinh thái của nó đã có sự góp mặt đa dạng của nhiều giải pháp được xây dựng từ DeFi, cơ sở dữ liệu hay nền tảng cấu trúc…
Kết luận
StarkNet là một trong những giải pháp có công nghệ cực kỳ tiên tiến và tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Bạn đọc nên theo dõi và tham gia các hoạt động testnet, hỗ trợ dự án và các dApp của nó để có cơ hội nhận được những phần thưởng trong thời gian tới.
Hy vọng những thông tin trên hữu ích và chúc các bạn đầu tư thành công! Mọi thắc mắc vui lòng comment dưới bài viết để coinviet hỗ trợ và cùng thảo luận.
