Tôi có VND và muốn đầu tư coin thì phải làm gì? Mua coin như thế nào?… Đây chắc chắn là câu hỏi của không ít anh em khi mới bước chân vào thế giới Crypto. Hiểu được điều đó, trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn anh em chi tiết cách mua bán coin để đầu tư Crypto đơn giản nhất!
Những điều cần chuẩn bị để mua bán coin
Đầu tiên, anh em cần xác định được mình sẽ giao dịch trên Blockchain nào, vì mỗi hệ sẽ có các nhóm coin nền tảng khác nhau, và khi giao dịch trên nền tảng nào thì anh em cần token chủ của hệ đó để làm phí.
Một vài hệ tiêu biểu với đồng coin nền tảng gồm: Ethereum – ETH; Binance Smart Chain – BNB; Avalanche – AVAX; Solana – SOL; Near – NEAR; Polkadot – DOT; Terra – LUNA; Cardano – ADA; Cosmos – ATOM,….
Tài khoản ngân hàng
Giao dịch thường đòi hỏi users chuyển, nạp tiền trên mạng nên anh em cần chuẩn bị tài khoản ngân hàng VND để mua các đồng coin cơ bản phía trên, khuyến khích là các tài khoản có liên kết chuyển nạp 24/7 và thông báo tin nhắn SMS. Việc này sẽ giúp anh em giao dịch nhanh hơn và kiểm soát được từng giao dịch của mình.
Ví lưu trữ coin
Để an toàn, anh em nên “sắm” cho mình ví lưu trữ phi tập trung. Vừa liên kết nhanh mà còn sử dụng được nhiều DeFi App khác nhau.
Ví có nhiều loại, nhưng để tiện dụng anh em nên chọn ví Multi-chain, users chỉ cần tạo một ví là có thể sử dụng được nhiều chain. Ví dụ một vài loại ví như Metamask, Trust Wallet,…
Chọn sàn giao dịch
Để kiểm tra xem đồng coin mình dự định mua hiện đang được hỗ trợ mua bán trên các sàn nào, anh em có thể làm theo các bước đơn giản sau:
- Bước 1: Truy cập Coingecko: https://coingecko.com
- Bước 2: Nhập mã coin/token vào ô tìm kiếm và chọn đồng coin đó.
- Bước 3: Kéo xuống và chọn Markets (Thị trường).
1. Sàn DEX (Decentralized Exchange)
DEX là các sàn giao dịch tiền điện tử hoạt động phi tập trung trên nền tảng blockchain, việc mua bán sẽ diễn ra ngang hàng trên mạng lưới mà không cần thông qua tổ chức nào,…
Hiện có nhiều sàn DEX uy tín, dưới đây là Top 10 sàn nổi bật nhất hiện nay theo thống kê của Coingecko (chi tiết tại đây).
10 sàn có Trading Volume 24h cao nhất hiện nay.
2. Sàn CEX (Centralized Exchange)
CEX là sàn giao dịch tập trung được quản lý bởi bên thứ 3 (tổ chức, công ty hoặc chủ sàn). Tức là mọi tài sản anh em nạp vào trên tài khoản đều được kiểm soát và quản lý bởi tổ chức đó. Các sàn CEX là trung gian chuyên cung cấp dịch vụ mua bán & trao đổi coin, token cho người dùng. Vì thế, anh em nên hạn chế lưu trữ trên ví sàn để đảm bảo an toàn cho tài sản.
Dưới đây là 10 sàn CEX uy tín với Volume giao dịch 24h cao nhất hiện nay theo thống kê của Coingecko (chi tiết tại đây).
Top 10 sàn CEX uy tín có Trading Volume 24h cao nhất hiện nay.
Hướng dẫn mua bán coin đơn giản
Bước 1: Mua USDT bằng VND
Ở Việt Nam, anh em có thể giao dịch USDT đơn giản thông qua 2 cách sau:
1. Mua USDT qua người trung gian (OTC)
OTC là hình thức mua bán tiền điện tử thông qua trung gian là một cá nhân, chứ không phải các sàn giao dịch thông thường, do đó, giá USDT cũng sẽ rẻ hơn so với mua trên sàn. Tuy nhiên, người dùng cần phải chọn người thật sự uy tín để đảm bảo không bị lừa đảo!
2. Mua USDT qua sàn giao dịch
Một số sàn bán USDT uy tín có thể kể đến như Binance P2P, Huobi P2P, Remitano,… Ở đây mình sẽ hướng dẫn cách mua USDT trên sàn Binance:
B1: Tạo tài khoản sàn Binance và liên kết với thẻ ngân hàng có chứa VND.
B2: Tại mục Ví (Wallet), click “P2P” để tiến hành mua đồng USDT.
B3: Nhập số tiền muốn mua vào ô, click chọn “Mua miễn phí”.
Sau đó, dựa vào tỷ giá tại thời điểm mua, hệ thống sẽ lấy mức giá trung bình và hiển thị số lượng USDT bạn sẽ nhận được.
B4: Kiểm tra giá, nếu đồng ý mua thì chọn “Xác nhận mua”. Như vậy là anh em đã mua được USDT trên sàn Binance.
Việc bán USDT trên Binance cũng diễn ra tương tự: Vào mục P2P ⇒ Click Bán ⇒ Nhập số lượng, chọn Bán miễn phí ⇒ Xác nhận bán.
Bước 2: Mua coin bằng USDT trên sàn CEX
Sau khi đã có USDT, anh em có thể dùng nó để mua coin trên sàn để trade (thông qua Margin hoặc Future), spot hoặc rút về ví để trữ.
Ví dụ mình sẽ dùng USDT để mua cặp token C98/USDT ngay trên Binance với các bước thực hiện như sau:
B1: Vào mục Spot (Giao ngay)/ Futures (Giao dịch đòn bẩy)/ Zone tùy theo nhu cầu của anh em.
B2: Nhập C98 vào mục tìm kiếm và chọn cặp giao dịch. Ở đây mình đã có USDT nên sẽ chọn cặp C98/USDT.
B3: Nhập số lượng muốn mua và click Mua. Khi khớp lệnh thì token sẽ được chuyển về ví.
Anh em lưu ý là chúng ta có thể mua theo Market (Giá thị trường) hoặc Limit (Giá giới hạn), trong đó:
- Market – Giá thị trường: Mua ngay tại thời điểm đặt lệnh. Thường giao dịch theo lệnh market sẽ được khớp ngay và luôn trở thành lệnh ưu tiên hàng đầu trong tất cả các lệnh chờ khớp.
- Limit – Giá giới hạn: Cho phép người dùng tự thiết lập mức giá mua/bán mà họ mong muốn. Lệnh giới hạn sẽ chỉ được thực thi khi giá thị trường đạt được mức giá giới hạn đã thiết lập trước đó.
Tương tự như lúc mua, việc bán token cũng thực hiện theo trình tự như trên nhưng thay vì chọn Mua (Buy), anh em chọn Sell (Bán).
Lưu ý: Khi mua trên sàn CEX anh em sẽ chịu các mức phí nạp/rút, phí giao dịch, phí maker/ taker,… khác nhau. Vì vậy để giao dịch diễn ra suôn sẻ anh em nên chuẩn bị & phân bổ tiền sao cho hợp lý nhé.
Bước 3: Mua coin bằng USDT trên sàn DEX
Ở đây mình sẽ hướng dẫn anh em cách mua coin trên sàn DEX thông qua ví Coin98 Wallet, hiện ví đã tích hợp các DEX trên nhiều Blockchain khác nhau như Pancakeswap, Uniswap, MDEX, Pangolin,… và tính năng Cross-chain Bridge (hoán đổi chain giữa các token) vô cùng tiện lợi và nhanh chóng.
Đầu tiên anh em nạp USDT từ sàn vào ví, ở đây sẽ có 2 trường hợp cần phải lưu ý:
Trường hợp 1: Sàn có hỗ trợ định dạng USDT của Chain đó, anh em chỉ cần rút USDT về ví và sử dùng ngay.
⇒ Ví dụ: Rút USDT ví ERC20 trên Binance về ví ERC20 trên Coin98 Wallet và mua coin/token thuộc Ethereum Blockchain.
Trường hợp 2: Sàn không hỗ trợ định dạng USDT của Chain đó, anh em cần phải dùng Cross-chain Bridge để có token chuẩn.
⇒ Ví dụ: Rút USDT ví ERC20 trên Binance về ví ERC20 trên Coin98 Wallet, sau đó dùng Cross-chain Bridge để chuyển USDT ERC20 sang USDT SPL để mua coin/token thuộc Solana Blockchain.
Giả sử mình đã chuyển USDT BEP20 về ví và muốn mua đồng C98 thông qua Pancakeswap trên ví, cần thực hiện như sau:
B1: Click chọn USDT BEP20 tại giao diện chính của ví hoặc chọn biểu tượng Browser để tìm DEX muốn giao dịch.
B2: Ở đây mình sẽ chọn cách click trực tiếp vào token & chọn biểu tượng Swap để mua coin.
B3: Chọn coin muốn mua ở ô You Receive và điền số lượng, sau đó điều chỉnh phí gas rồi chọn Swap và xác nhận giao dịch là xong!
Tuỳ vào chain thì các DEX sẽ có yêu cầu token phí khác nhau, như BSC cần BNB làm phí, Ethereum cần ETH, Solana cần SOL làm phí,…. Vì thế anh em lưu ý nhớ chuẩn bị sẵn các coin nền tảng tương ứng cho phí giao dịch nhé!
Nếu anh em vẫn chưa hiểu phí gas là gì, blockchain nào sẽ dùng đồng coin nào để làm phí gas, hãy tham khảo ngay tại đây.
Lưu ý: Phí giao dịch sẽ thuộc theo chain tương ứng, gồm phí gas (gwei), slippage, price impact,… tuỳ vào thời điểm giao dịch mức gas sẽ gia giảm lên xuống khác nhau, vì vậy anh em cần để ý nhằm tối ưu hoá vốn cho mình.
Các loại phí khi mua bán coin
Đối với các sàn CEX, phí giao dịch sẽ dựa vào phần trăm quy định của sàn, ví dụ như Binance phí spot sẽ là 25%, Futures 10%/lệnh và mức phí sẽ được sắp xếp theo tier từ VIP 0 – VIP 9, anh em có thể tham khảo tại đây. Các loại phí thường gặp trên sàn CEX gồm có:
- Phí giao dịch: Mức chênh lệch phí giữa sàn và giá thị trường khi users tạo lệnh.
- Phí nạp, rút: Phí (hoa hồng) sàn sẽ nhận dựa vào việc nạp/rút của anh em, mức phí khác nhau tùy thuộc vào từng sàn.
- Maker (Đặt lệnh): Lệnh được giao dịch theo một mức giá giới hạn, nói cách khác là phí maker cung cấp thanh khoản cho sàn.
- Taker (Khớp lệnh): Lệnh được giao dịch theo mức giá thị trường, taker rút thanh khoản bằng cách thực hiện các lệnh đang mở trên sàn giao dịch.
Đối với các sàn DEX, đa số chúng đều được phát triển dựa trên một blockchain nhất định, cơ chế hoạt động chính là hỗ trợ người dùng giao dịch, swap coin, trade coin,… và dùng chính coin nền tảng của chain đó làm utility token với mục đích như làm phí, staking trong DEX. Một vài loại phí khi sử dụng sàn DEX:
- Phí gas: Đây là phí thuộc theo chain của DEX (ví dụ: PancakeSwap – BNB, Raydium – SOL,…).
- Slippage (trượt giá): Giá trị chênh lệch giữa mức giá lý thuyết anh em thấy trên sàn với giá thực tế cần phải trả.
- Price impact: Chênh lệch giữa giá thị trường và giá ước tính khớp lệnh.
- Liquidity Provider Fee: Số phí anh em sẽ trả cho DEX.
Cách kiểm tra các giao dịch, nạp rút
Một số anh em thường thắc mắc là: Tại sao đã giao dịch xong nhưng tiền lại chưa về ví? Liệu chúng có bị mất không? Sàn lừa đảo?
Lúc này anh em hãy bình tĩnh, để kiểm tra được giao dịch của mình thành công hay chưa, anh em có thể sử dụng Blockchain Explorer để truy xét lệnh của mình. Mỗi chain sẽ có các blockchain explorer khác nhau, ví dụ như Ethescan (Ethereum), Bscscan (Binance Smart Chain), Solscan (Solana),…
Việc làm này không chỉ giúp anh em kiểm tra được việc nạp, rút và còn kiểm tra được lịch sử giao dịch trên sàn. Mách nhỏ, đây cũng là cách mà nhiều tổ chức hay nhà đầu tư nhỏ lẻ tìm kiếm địa chỉ ví xâm nhập và hack tài sản trong DeFi.
Giả sử mình sẽ sử dụng Etherscan để kiểm tra lệnh đã thực hiện trên mạng Ethereum:
B1: Truy cập vào Etherscan: https://etherscan.io
B2: Dán địa chỉ cần truy xuất vào & click tìm kiếm.
B3: Sau khi search, anh em sẽ thấy được số lượng ETH mình có, các transactions, txn fee,…
B4: Để xem chi tiết anh em chỉ cần click vào transactions tương ứng. Bên trong sẽ thể hiện cụ thể mọi thông tin về giao dịch bao gồm ngày, thời gian, khối lượng giao dịch.
Tổng kết
Crypto đang là điểm đến thu hút những người có nhu cầu kiếm tiền nhanh bởi tính “dễ kiếm tiền” của nó. Tuy nhiên, cái gì nhanh cũng không hẳn là tốt. Các bước mua bán coin mình hướng dẫn trên đây là đơn giản, nhưng làm sao để biết cách đầu tư với số coin đó mới là khó.
Để cho quá trình đầu tư Crypto trở nên hiệu quả hơn, anh em cần phải trang bị cho mình một nền tảng kiến thức vững chắc, mà ở đây đó chính là những kiến thức từ cơ bản đến chuyên sâu về Crypto, hay cả những insights giá trị trong thị trường.
Bởi trong mỗi lĩnh vực đều có người tốt và kẻ thừa cơ hội, và hiện nay đã có vô vàn những cảnh giao dịch lừa đảo xuất hiện. Đối tượng của những chiêu trò đại đa số là người mới tham gia vào thị trường, những người ít kinh nghiệm trong việc giao dịch, mua bán tokens/coins, đặc biệt là các giao dịch Peer-to-Peer (P2P),…. trong không gian DeFi.
