Bài viết này mình đọc được trên Twitter của tác giả @jdorman81, thấy rất hay. Nên mình muốn lược dịch ideas của tác giả & chia sẻ một số suy nghĩ của mình về nó.
Anh em đọc & tham khảo nó để có thể có thêm góc nhìn về đầu tư trong crypto. Đây không phải lời khuyên đầu tư.
Link tweet gốc của tác giả mình để bên dưới bài viết.
Vấn đề về định giá trong DeFi
BTC, ETH khó có thể định giá
Tác giả nêu ra vấn đề của DeFi & so sánh nó với BTC & ETH như sau.
DeFi có thể được định giá dựa trên “cash flow” – tức là nó có thể được định giá dựa trên dòng tiền. Trong khi đó, $BTC, $ETH (thuộc lớp Layer 1) thì lại không thể. Chính vì vậy nó tạo ra 1 mức trần (vì có thể tính toán được) từ đó hình thành 1 mức tâm lý cản.
Và đó là lý do các VC quỹ đầu tư khi rót vốn vào các công ty startup để không tạo ra lợi nhuận. Vì sao?
Một khi dòng tiền được xác định & hoạt động có lợi nhuận, thì mô hình định giá sẽ thay đổi.
Với mình, đây là 1 ideas rất hay. Nếu ở vị thế của chủ dự án, hoặc 1 nhà đầu tư tự do. Chắc chắn mình muốn giá trị token tăng trưởng (hầu hết anh em chúng ta đều mong muốn như vậy). Vậy có lý do nào phù hợp hơn khi không để bất kỳ ai có thể định giá Market Cap 1 dự án của bạn, không ai có thể đoán trước. Và cứ để nó tăng trưởng?
Về việc này, mình liên tưởng ngay tới 1 công ty công nghệ (non-crypto) rất lớn. Đó là Amazon.
Trong năm 2018, Amazon lãi 11.2 tỉ USD, nhưng không phải đóng 1 đồng thuế nào.
Lý do là vì Amazon có khoản lỗ tích lũy lớn. Tức là Revenue (doanh thu) của họ đang âm.
Vậy nên từ đó, các cách định giá theo chỉ số như P/E, P/EBITDA,… với Amazon hầu như không có ý nghĩa (vì lợi nhuận thực tế không giống như trên báo cáo tài chính), cộng với việc Amazon là một công ty công nghệ, có tốc độ phát triển rất nhanh nên các nhà đầu tư đã bất chấp, sẵn sàng chấp nhận một định giá P/E cao, bằng 93 như hiện nay.
Quay lại với crypto, mình lấy ví dụ tương tự với BTC & ETH.
Tính “cash flow” dòng tiền của BTC, ETH như thế nào? có cách nào tính không & nếu có thì cách đó có được nhiều người tin tưởng hay không?
Nếu câu trả lời là không, thì anh em biết rồi đó.
Mình cũng chưa tìm được câu trả lời nào thỏa mãn cách tính cash flow của BTC hay ETH, hoặc một số đồng coin khác.
Đó cũng là lý do mà mình tin là upside khả năng tăng trưởng của BTC, ETH cũng còn rất cao nữa trong tương lai xa. (mình sẽ chia sẻ thêm suy nghĩ về cách đầu tư ở phần dưới).
Dòng tiền trong DeFi có thể giúp để tính định giá
Vậy còn trong DeFi thì tính dòng tiền như thế nào?
Câu trả lời là có thể tính được.
Lấy ví dụ với dự án Yearn, anh em có thể áp dụng mô hình định giá của các công ty non-crypto vào nó. Các số liệu đã có sẵn:
- Giá trị tài sản bị khóa (Total value locked – TVL).
- Tỷ suất giá/lợi nhuận hiện tại (Price/Earnings – P/E).
- Dòng tiền & chiết khấu.
OK, vậy là đủ để có thể đưa ra mức định giá cơ bản cho đồng YFI.
Và các đồng token trong DeFi khác, nếu có đủ các yếu tố đó cũng có thể được ước tính giá ở mức cơ bản.
Cũng theo jdorman81:
Trong thị trường crypto, phần lớn 80% dự án trong top 25 market cap đều là “trò đùa”, phần đông đều là Layer và các đồng tiền mã hóa không có cơ hội thành công nào cả. Lý do bởi vì tác giả nghĩ rằng ngành công nghiệp này được định hình bởi các quỹ VC với tâm lý “tăng trưởng khủng, tỉ lệ thành công thấp,nhưng các bạn không thể chứng minh rằng chúng tôi đã sai”.
Và đúng là chúng ta không thể chứng minh họ sai thật, làm sao định giá một dự án theo phương pháp P/E (Price/Earning Per Share) khi mà dự án đó không có E, làm sao để định giá theo tài sản khi mà ngân quỹ của dự án đó không có một đồng USD nào,… Vậy nên giá trị, cuối cùng sẽ được định giá theo một thứ chúng ta hay dùng: “niềm tin”. Chúng ta tin nó lớn, thì nó sẽ lớn.
Đó là lý do trong nhóm top 25 kể trên, có rất ít các tên tuổi dự án DeFi. Cụ thể thì chỉ có ETH, BTC là 2 minh chứng rõ nhất về việc dự án crypto thành công cho tới hiện tại.
Giá BTC, ETH đắt hay rẻ rất khó để đoán nhận. Còn một số token DeFi được cho là rẻ, nhưng giá lại luôn bị giới hạn bởi doanh thu dự án tại thời điểm hiện tại & tương lai.
Chọn loại token nào để đầu tư an toàn
Có nên đầu tư vào DeFi?
Dưới đây là quan điểm của @jdorman81.
Tác giả thích các loại crypto có khả năng định giá hơn. Nó cho phép anh em tự tin hơn về khoản đầu tư của mình vào các đồng token. Vì có cơ sở để biết đồng coin/token đó rẻ hay đắt.
Một số đồng token được @jdorman81 nêu tên trong nhóm này $NXM $FTT $HXRO $GNO $YFI $UNI.
Còn đối với các coin, token không thể định giá như: $XTZ $ADA $LTC $XRP hoặc cổ phần $TSLA thì tác giả có vẻ không hứng thú. Bởi không có cơ sở & niềm tin. Không biết giá hiện tại của nó là rẻ hay đắt.
Ok, mình nghĩ tới đây cũng khá rõ về quan điểm của tác giả @jdorman81.
Theo mình đây là 1 nhà đầu tư dài hạn, và đã rất có kinh nghiệm trong việc đầu tư các thị trường non-crypto. Anh này thuộc lớp nhà đầu tư an toàn, & luôn tìm hiểu rất kỹ lưỡng những thông tin, chỉ số liên quan của 1 công ty để định giá nó.
Đó là lý do vì sao anh luôn chọn 1 dự án đầu tư khi nó có thể được định giá 1 cách rõ ràng.
Trong crypto, nhóm các dự án DeFi có một số được định giá dựa trên revenue của nó, nhóm còn lại thì không có cơ sở để biết đắt hay rẻ mà đầu tư.
Lựa chọn trường phái đầu tư phù hợp với bản thân
Với mình đây là 1 view đầu tư mới mẻ để so sánh nó với các thị trường truyền thống khác.
Mình không đưa ra quan điểm trái ngược hay đồng tình hoàn toàn với tác giả. Theo mình, câu trả lời sẽ nằm ở việc “khẩu vị đầu tư” của mỗi người ra sao.
- Nếu anh em là 1 nhà đầu tư dài hạn & có thuyết đầu tư riêng của mình, đồng thời luôn đưa ra quyết định đầu tư chắc chắn của mình chỉ khi có đủ các thông tin số liệu, thì phương pháp của @jdorman81 phù hợp với anh em. Và trong crypto, nên tìm các dự án DeFi có thể tính được dòng tiền.
- Còn nếu anh em là 1 nhà đầu tư trung hạn, & tìm kiếm các dự án đầu tư tăng trưởng nhanh & cao, thì có thể bỏ qua cách tính định giá token/coin của 1 dự án. Mà chỉ cần quan tâm tới các yếu tố khác như phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật
Bản thân mình hiện tại thiên về phương án thứ 2, nhưng có thể trong tương lai, khi DeFi hoặc 1 lĩnh vực mới trong crypto phát triển, thì hoàn toàn mình có thể linh hoạt áp dụng phương án 1 để đưa ra quyết định đầu tư.
Còn anh em thì sao? Quan điểm của anh em trong đầu tư là gì? cách định giá token theo kỳ vọng của anh em ra sao?
Hãy comment bên dưới để cùng thảo luận.
Và nếu anh em thích các bài viết chia sẻ quan điểm như này của mình, thì hãy comment để mình biết & có nhiều bài viết khác trong tương lai.
