Polkadot Substrate là gì?
Substrate là một Software Development Kit (Bộ công cụ phát triển phần mềm) hỗ trợ việc xây dựng blockchain riêng biệt trên Polkadot (tương tự như Cosmos). Polkadot là một layer 0 cho phép các Blockchain kết nối với nhau để chia sẻ dữ liệu và tạo thành một mạng lưới phi tập trung.
Tầm nhìn của Polkadot là tạo ra một “Decentralized Web – Mạng phi tập trung”, nơi mà danh tính và dữ liệu của chúng ta sẽ được kiểm soát bởi chính chúng ta, chứ không phải bởi một bên thứ ba như tổ chức hay chính phủ nào đó.
Substrate có thể được sử dụng để xây dựng bất kỳ loại blockchain nào, trong đó quan trọng nhất là khả năng trở thành Polkadot Parachain, việc kết nối với Polkadot mang lại vô số lợi ích, bao gồm Sharing Security, khả năng tương tác Cross-chain và quyền truy cập vào hệ sinh thái khổng lồ của Polkadot.
Mối quan hệ giữa Substrate và Polkadot
Bản thân substrate không phải là một blockchain, mà giống như một khung SDK blockchain. Substrate cho phép các nhà phát triển xây dựng các blockchain tùy chỉnh, tự do xác định cách blockchain của mình phát triển.
Việc phát triển một dự án trên general smart contract mang lại các ưu và nhược điểm riêng. Nhược điểm là nó buộc các nhà phát triển phải kế thừa tất cả các quyết định thiết kế của blockchain gốc, những quyết định này thường được đưa ra với các ưu tiên khác với của bạn.
Ví dụ:
Trong thời kỳ DeFi bùng nổ vào mùa hè năm 2020, gas fee tăng mạnh và không ổn định làm cho chi phí hoạt động on-chain trên Ethereum thường tăng cao bất thường. Một vài ý tưởng khả thi về mặt ý tưởng nhưng thực tế không thể hoạt động thành công trong thực tế vì ảnh hưởng tiêu cực từ gas fee.
Black Hole Swap từ Hakka Finance là một điển hình, Black hole Swap là một AMM được thiết kế dành riêng cho việc Swap các Stablecoin. Black Hole Swap tích hợp sâu với giao thức cho vay để tận dụng nguồn cung dư thừa trong khi vay không đủ. Do đó, nó có thể xử lý các giao dịch vượt xa tính thanh khoản hiện có của nó, cung cấp cho người dùng một tỷ giá tốt và mức trượt giá thấp.
Cá nhân mình thấy BlackHoleSwap thật sự là một innovation product tại thời điểm đó, nhưng khi đưa vào hoạt động thực tế thì sản phẩm không nhận được nhiều sự chú ý từ đại đa số người dùng DeFi vì gas fee quá đắt cho mỗi lệnh giao dịch. BlackHoleSwap chủ yếu được sử dụng bởi Whales trong các hoạt động arbitrage (giao dịch chênh lệch giá).
Một Blockchain xây dựng bằng Substrate vẫn có thể hoạt động một mình mà không cần gắn vào relay chain của Polkadot, nhưng như mình cũng chia sẻ ở trên việc kết nối với polkadot cho phép các blockchain tuỳ chỉnh nhiều lợi ích.
Một trong những ưu điểm lớn nhất là các blockchain dựa dựa trên substrate dễ dàng tích hợp vào Polkadot hoặc Kusama để trở thành parachain hoặc parathread.
Substrate vs Cosmos SDK
Cả Polkadot và Cosmos đều cung cấp bộ công cụ phát triển phần mềm, được gọi là Substrate và Cosmos SDK. Cả hai đều nhằm mục đích giúp các nhà phát triển dễ dàng bắt đầu xây dựng blockchain của riêng họ và bao gồm các module khác nhau.
Sự khác biệt chính giữa hai module này là Cosmos SDK hỗ trợ Go, trong khi Substrate hỗ trợ bất kỳ ngôn ngữ nào biên dịch thành WASM (Web Assembly), nhìn từ khía cạnh này, substrate mang lại sự linh hoạt hơn cho các nhà phát triển.
Nhưng bù lại, Kiến trúc linh hoạt hơn của Cosmos làm cho độ khó kỹ thuật của nó thấp hơn và phong cách thiết kế thiên về ứng dụng của nó đã làm cho hệ sinh thái dựa trên Tendermint hiện tại cho ra mắt nhiều sản phẩm tuyệt vời ví dụ như Terra (LUNA).
Ngược lại ở phía Polkadot, do khái niệm thiết kế tương đối tập trung và thách thức kỹ thuật tương đối lớn đã dẫn đến sự chậm trễ và mất niềm tin của người dùng, điều này được biểu hiện một phần thông quan thời gian mainnet của 2 dự án: Cosmos mainnet vào 2019, Polkadot mainnet vào năm 2021. Tuy nhiên, lợi thế đi sau của Polkadot có nhiều khả năng tạo ra hiệu ứng quy mô tốt hơn trong tương lai khi hệ sinh thái Polkadot mở rộng.
Tổng kết
Tổng quan, Substrate là một nền tảng phát triển blockchain linh hoạt và quan trọng đối với Polkadot, nó đáp ứng mục tiêu chính trong tầm nhìn tổng thể của Polkadot – công nghệ nền tảng cho phép các nhà phát triển xây dựng và triển khai Parachain của họ trên relay của Polkadot. Nếu không có Substrate, sẽ khó để xây dựng các blockchains riêng biệt để tạo thành hệ sinh thái Polkadot.
