Tôi có một người bạn vào thời điểm năm 2016 đã mua Bitcoin với giá $650/BTC và hold đến tận bây giờ, với giá $43,000/BTC và có thể vẫn còn tăng nữa. Đó chính là ấn tượng đầu tiên của tôi về thế giới Crypto – một nơi mà dường như sự giàu sang có thể ập xuống đầu bạn bất cứ lúc nào. Vì thế, khi được làm việc tại CoinViet – nơi bao người đã được phím những kèo thơm phức để xx lần tài khoản, tôi đã khấp khởi trong lòng: “Biết đâu mình cũng sắp giàu!”.
Cuộc tình với Crypto: Mình đang yêu sai hay đúng?
Phân tích kỹ thuật
Tôi ghét Toán. Tám năm trước sau khi đậu đại học và đốt hết sách vở Toán, tôi đã thề sẽ không bao giờ nhìn vào bất kỳ con số nào nữa, ngoại trừ số tiền trong tài khoản của mình. Nhưng Crypto đã đập vào mặt tôi với vô vàn số liệu và bảng biểu.
Lần đầu tiên vào Coingecko và CoinMarketCap để xem giá, rồi nhìn những cây nến xanh nến đỏ quay xuôi quay ngược trên màn hình tôi chỉ muốn bật khóc. Ước gì “nữ hoàng thổi nến” độ tôi qua con trăng này. Nhưng ai trong giới mà chẳng biết tầm quan trọng của việc tìm hiểu về phân tích kỹ thuật để quyết định lúc nào nên mua vào hay bán ra, vì lên đỉnh thì ai cũng thích nhưng đu đỉnh trong Crypto thì “thôi xin”!
Kinh khủng hơn, những ngày đầu làm việc tôi không hiểu đồng nghiệp mình đang nói gì, dù rõ ràng tất cả đều đang xài tiếng Việt và tôi không phải đứa đần độn gì cho cam. Nào là long, nào là short; nào là AMM DEX, oracle; nào là tài sản phái sinh, tài chính phi tập trung,…
Phân tích cơ bản
Dần dần thông qua quan sát, tôi bắt chước mọi người lập một Google sheet để theo dõi những dự án tôi quan tâm. Giờ chỉ cần liếc một cái vào sheet là tôi biết được một dự án đang tập trung phát triển những layer nào, có những sản phẩm nào nổi bật, team dự án là ai và những bên nào đang chống lưng cho họ,…
Chẳng hạn tôi rất thích dự án NFT của Paras trên Near, Paras bán thẻ bài chứa những câu chuyện hấp dẫn về truyền thuyết theo nhiều chủ đề phong phú. Đây có lẽ là điểm khác biệt lớn của Paras so với những dự án NFT khác. Tôi cũng theo dõi website và twitter của các dự án để thường xuyên cập nhật những động thái của họ. Thế là dần dà tôi bước chân vào một lãnh địa trong Crypto mà mọi người gọi là “phân tích cơ bản”.
Những thẻ bài trong Paras (Nguồn: Near Protocol)
Tôi nhận ra là trước khi mua một con nào phải tìm hiểu thật kỹ về nó.
Bạn tôi trước khi bỏ ra một đống tiền để mua BTC đã đọc hầu như toàn bộ tài liệu về Bitcoin trên mạng. Hóa ra sự giàu sang từ Crypto đâu phải từ trên trời rơi xuống. Tôi bỗng thấy mua một coin sao giống yêu một người đến lạ.
Những đồng chí lao vào mua coin chỉ vì nghe bảo “con này ngon lắm” để cuối cùng phải ca điệp khúc: “Giờ ta chẳng còn chi, tay trắng tay mà thôi” sao giống những người đâm đầu vào yêu mà chỉ dựa trên cảm xúc để đến cuối cùng than vãn: “Sao mình toàn yêu phải bad girl/bad boy?”.
Dựa trên kinh nghiệm tình trường của mình tôi kết luận rằng: Yêu một người sau khi đã tìm hiểu kỹ thì vẫn có khả năng chia tay, nhưng yêu ai chỉ vì mặt họ đẹp thì 100% chia tay. Còn chuyện tình với Crypto có giống như vậy không thì xin nhờ những cao nhân đã có nhiều bài học thương đau xác nhận.
Cuộc chơi của những “cá con” mới vào ngành
Được phím kèo nhưng thận trọng vẫn hơn
Tuần nào trong team cũng có những buổi thảo luận, phân tích về thị trường; chính xác hơn là gợi ý về những cơ hội tốt để đầu tư. Trong những buổi đó tôi đã há hốc mồm khi nghe các anh, các chị kể về những lần x20, thậm chí x50 lần tài sản. Trời ơi ai nghe nói vậy mà không ham! Và cũng chính hôm qua một bạn đồng nghiệp đã nói với tôi:
“Múc …. đi chị, vào team mà không múc …. là không ổn không ổn.”
Ai nghe nói vậy mà không tin đúng không? Nhưng đến giờ này tôi vẫn chưa xuống tay kèo nào:
“Crypto là một Zero Sum Game.” Đây là một cuộc chơi mà trong đó người thắng lấy tiền của người thua.
Khóa học đáng đồng tiền bát gạo cho người mới
Dù đã dành trọn ba tuần để đọc, nghe, quan sát, hỏi han các tiền bối nhưng tôi biết mình vẫn chỉ là một con cừu non trong giới Crypto toàn những con cáo già lọc lõi. Giờ vào thì chỉ có cháy! Và dù một số anh chị đã khuyên tôi rằng ai chơi Crypto mà không cháy đôi ba lần để có kinh nghiệm, nhưng là một người thích sự an toàn, tôi nghĩ mình nên dành thời gian để học hỏi thêm.
Tôi cũng nghe bảo ăn nằm trong thị trường Crypto đau tim lắm, vì không giống các kênh đầu tư truyền thống chỉ giao dịch 5 ngày/tuần vào các khung giờ cố định và được nhà nước bảo hộ, thị trường Crypto chạy vèo vèo 24/7 và rủi ro mất trắng tài sản là có thể xảy ra.
Không khéo ngoài mảng bảo hiểm tài sản, các team phát triển sẽ còn phải nghĩ đến chuyện bảo hiểm tính mạng cho các traders! Là một người yếu tim và hay khóc, tôi không tin mình sẽ vững vàng trước những cơn sóng dồn dập của thị trường, nên đầu tiên tôi cứ thận trọng thôi.
Kiếm tiền nhờ Airdrop và Play-to-Earn
Quan trọng hơn, tôi biết rằng trade và hold coin không phải là cách duy nhất để kiếm tiền trong thế giới crypto. Với những “cá con” như tôi, tôi vẫn có thể thử sức bằng Airdrop hay Play-to-Earn. Tuy tiền nó ít nhưng nó an toàn!
Tôi từng xem video về một anh chàng ở Philippines vừa tốt nghiệp đại học nhưng không kiếm được việc đã quyết định biến Play-to-Earn thành một nghề nghiêm túc.
Trên màn hình máy tính của anh chi chít các ghi chú về các to-do-list trong trò chơi, giống hệt một nhân viên văn phòng ghi chú về những việc cần hoàn thành trong ngày. Xa hơn, mọi người có thể thử sức với mảng Write-to-Earn – dùng kiến thức về crypto của mình để viết bài kiếm tiền.
Kiếm tiền nhờ Play-to-Earn
Đây rất có thể là mảnh đất màu mỡ để làm đầy hầu bao cho những người tim yếu, không sành sỏi về phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật trong thị trường như tôi.
Ba tuần làm quen với thế giới Crypto, tôi chưa thể nào lặn sâu vào những con sóng, thật ra chỉ mới làm ướt chân chút đỉnh, nhưng hy vọng sẽ gặp lại mọi người ở một thời điểm nào đó trong tương lai – thời điểm mà tôi đã đủ vững vàng và cứng cáp để có cơ hội bơi cùng những cá mập. Biết đâu đấy!
Tổng kết
Dưới đây là 5 bài học “vỡ lòng” của tôi khi chân ướt chân ráo vào thị trường Crypto:
- Tìm hiểu về khái niệm “phân tích cơ bản” và “phân tích kỹ thuật”.
- Tìm hiểu kỹ về những dự án mình quan tâm (thường xuyên theo dõi website và twitter của dự án). Có thể lập Google sheet để so sánh các dự án với nhau: dự án hiện đang có những layer nào, những sản phẩm nào đang được phát triển mạnh trên các layer…
- Khi được phím kèo nhưng nếu chưa tự tin về mức độ hiểu dự án của mình thì thận trọng vẫn hơn.
- Airdrop và Play-to-Earn là hai cách kiếm tiền an toàn cho người mới.
