Crypto là gì?
Crypto ( hay Cryptocurrency) là dạng tiền điện tử do các dự án blockchain ban hành, được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, trao đổi hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự quản lý của bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào. Crypto được sử dụng như một phương tiện giao dịch trên các blockchain như thưởng cho các miner (người đào coin), mua vốn đầu tư dự án,..
Dành cho những bạn chưa hiểu rõ, blockchain có thể coi là sổ cái điện tử được phân phối trên nhiều máy tính khác nhau ( tính phi trung lập), lưu giữ mọi thông tin giao dịch của các bạn và đảm bảo các thông tin đó không thể bị thay đổi dưới bất kỳ hình thức nào( tính minh bạch).
Trên thị trường Crypto có rất nhiều loại tiền được lưu hành, hiện có 2 cách để phân loại Cryptocurrency:
1. Coin và Token:
– Token: cũng là một đồng tiền được phát hành trên blockchain tương tự như coin, nhưng nó không có blockchain riêng hoặc chưa đủ mạnh để phát triển một nền tảng riêng. Chúng sẽ được lưu trữ, giao dịch trên blockchain đã có sẵn. Khi một token có nền tảng blockchain riêng thì sẽ được xem như là coin. Ví dụ như SOL, trước khi mainnet, nó được coi là token vì được lưu trữ, giao dịch trên Ethereum, nhưng sau khi mainnet, Solana đã là một blockchain riêng và biến SOL thành đồng coin trên Solana.
– Coin: là loại tiền được phát hành, chúng được phát triển trên một blockchain riêng biệt và hoạt động độc lập. Mục đích ra đời là giải quyết các vấn đề thanh toán, tài chính, bảo mật, phát triển ứng dụng,… của chính blockchain đó. Ví dụ như Bitcoin Network có đồng coin là BTC, Ethereum có đồng coin là ETH
2. Bitcoin và Altcoin:
– Bitcoin: là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới và đặt nền móng cho sự phát triển của thị trường Crypto sau này.
– Altcoin: đầy đủ là Alternative coin, dùng để chỉ tất cả các loại coin/token còn lại ngoài Bitcoin, chúng được xây dựng nhằm mục đích thay thế Bitcoin.
Một số ưu và nhược điểm của Crypto
- Ưu điểm:
- Tính công bằng: Giúp người dùng giao dịch trực tiếp mà không cần thông qua bên thứ 3
- Thuận tiện: Bạn chỉ cần 1 chiếc Smartphone có kết nối Internet là có thể giao dịch bất cứ lúc nào và ở bất cứ đâu.
- Giao dịch nhanh chóng, phí thấp: Khi sử dụng Crypto, bạn có thể chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác cực nhanh với mức phí rất nhỏ
- Tính bảo mật và an toàn cao
- Nhược điểm:
- Đòi hỏi người tham gia cần phải có sự đầu từ về cả tiền bạc và kiến thức liên quan tới loại tiền này.
- Chưa được chấp nhận ở một số nơi.
- Sự biến động giá là rất lớn vì giá trị của coin liên tục thay đổi.
Phân biệt Crypto và những loại tiền khác
Tại Việt Nam, trên các phương tiện truyền thông vẫn đang lẫn lộn giữa việc gọi Bitcoin là tiền ảo, tiền kỹ thuật số, tiền điện tử hay tiền mã hoá. Hãy cùng hiểu rõ về các khái niệm tiền tệ và phân biệt chúng rõ ràng hơn.
1. Tiền Fiat
Tiền Fiat là đồng tiền pháp định riêng của một quốc gia, được ban hành và được bảo hộ bởi chính phủ của quốc gia đó. Mục đích đưa vào lưu thông là để làm trung gian cho các trao đổi hàng hoá với nhau. Bất kỳ một quốc gia nào cũng có một đồng tiền Fiat riêng. Như vậy có thể thấy tiền Fiat và Crypto khác nhau về nhiều mặt như bảng so sánh dưới đây.
Bảng so sánh
Cơ sở để so sánh | Tiền tệ Fiat | Tiền điện tử (Cryptocurrency) |
Ý nghĩa | Tiền tệ Fiat là loại tiền không có giá trị nội tại nhưng nó được hợp pháp theo luật của nhà nước. | Tiền điện tử là một loại tiền có sử dụng kỹ thuật mã hóa để tạo sự thuận lợi cho giao dịch một cách an toàn. |
Ngân hàng trung ương | Do ngân hàng trung ương quản lý và phát hành. | Hoạt động độc lập, riêng biệt, không liên quan đến ngân hàng trung ương |
Trung gian | Cần thiết | Không yêu cầu |
Đơn vị | USD, Rupee, Yên, Euro, Ao… | Bitcoin, Ripple, Ethereum, BNB, Solana, Avax,… |
Cung cấp | Vô hạn | Hạn chế |
Trao đổi | Vật lý | Kỹ thuật số |
Đại diện bởi | Tiền giấy, tiền xu, séc | Các đoạn mã hoá riêng tư và công khai |
Chi phí giao dịch | Thấp | Tương đối cao |
| Lưu trữ | Được lưu trữ trong tài khoản ngân hàng riêng của mỗi người. | Được lưu trữ trong ví tiền điện tử của mỗi người. |
2. Tiền kỹ thuật số
Tiền kỹ thuật số ( Digital Currency – viết tắt TKTS) là một dạng tiền tệ chỉ có sẵn ở dạng số hoặc điện tử và không ở dạng vật lý như tiền Fiat. Theo Wikipedia, nó cũng được gọi là tiền thuật toán, tiền điện tử, tiền mã hoá. Tuy nhiên, chúng có đặc tính như tiền truyền thống, được chấp nhận thành phương tiện thanh toán, bạn có thể giao dịch mọi lúc mọi nơi và không có biên giới.
Còn đối với tiền điện tử, Việt Nam vẫn chưa chấp nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp. Chưa kể đến những điểm khác biệt khác như:
- Kết cấu: TKTS được tập chung và điều chỉnh trạng thái giao dịch trong mạng bằng một nhóm người còn tiền điện tử được phân cấp và các quy định thực hiện bởi phần lớn cộng đồng.
- Ẩn danh: TKTS yêu cầu người dùng phải cung cấp hình ảnh hoặc thông tin cá nhân còn với Crypto thì các giao dịch vẫn được theo dõi tuy nhiên người dùng có thể không được kết nối với danh tính đời thực
- Bảo mật: đối với TKTS thì những thông tin về các giao dịch của bạn được bảo mật tối đa, còn với Crypto thì mọi người đều có thể thấy bất kỳ giao dịch của bất kỳ ai, vì tất cả các luồng doanh thu được đặt trong một chuỗi công khai.
- Thao tác giao dịch: TKTS thường được quản lý bởi một trung tâm và họ sẽ giải quyết các vấn đề phát sinh, còn với Crypto, bạn không thể lấy lại tiền khi gửi nhầm, bị lừa lừa đảo hay bị hacker tấn công. Do ví Crypto được quản lý bởi hệ thống blockchain, nên rất khó thay đổi, không giống như TKTS.
3. Tiền ảo
Tiền ảo (Virtual Currency) là loại tiền kỹ thuật số không chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người phát triển phần mềm, thường đồng thời là người kiểm soát hệ thống, được sử dụng và chấp nhận thanh toán giữa các thành viên của một công đồng ảo nhất định. Các giao dịch tiền ảo thực chất là các giao dịch nhị phân, núp bóng các dự án tiền mã hoá.
Còn Crypto, được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, trao đổi hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu bất cứ sự quản lý của bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào.
Các điểm khác nhau chính:
- Tính phổ biến: Crypto được biết đến rộng rãi, còn tiền ảo chỉ trong một công đồng nhỏ.
- Giao dịch: Tiền ảo sẽ phải qua một bộ phận trung gian là máy chủ (server) để giao dịch, dễ dàng bị quản lý mọi thông tin, còn đối với Crypto thì sẽ không có một đơn vị trung gian cố định nào, mọi thông tin sẽ được bảo mật hoàn toàn.
Kết luận
Hiểu đúng khái niệm sẽ giúp các bạn tránh những cuộc tranh cãi không hồi kết và có cái nhìn khách quan hơn về Crypto và Blockchain. Hy vọng với những thông tin bổ ích ở trên đây, chắc chắn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Crypto, cũng như sự khác biệt giữa Crypto và những đồng tiền khác. Giúp bạn nắm bắt những thông tin cơ bản nhất trước khi đặt chân vào thế giới Crypto. Từ đó tránh được các dự án núp bóng tiền mã hoá để lừa người dùng.
