Tổng quan về Zk Rollup
Zk Rollup là gì
Zk Rollup là một trong những giải pháp phát triển khả năng mở rộng trên mạng lưới Ethereum bằng cách sử dụng công nghệ Zero knowledge proof (bằng chứng không dữ liệu).
Công nghệ Zk Rollup sẽ cho phép tổng hợp một số lượng các giao dịch và các khối Rollup và tạo ra các bằng chứng cho khối Off-chain.
Các hợp đồng thông minh (Smart contract) trên mạng lưới Ethereum sẽ xác nhận các bằng chứng giao dịch (proof) mà không cần thực hiện lại các giao dịch.
Điều này làm giảm phí gas nhờ xác minh bằng chứng sẽ rẻ hơn với thực hiện các tính toán và giao dịch.
Các đặc điểm của công nghệ Rollups:
- Thực hiện các giao dịch bên ngoài mạng lưới Layer 1
- Dữ liệu hoặc bằng chứng giao dịch được khởi tại trên Layer 1
- Hợp đồng thông minh ở mạng lưới Layer 1 được thực hiện chính xác trên các Layer 2 bằng cách sử dụng các dữ liệu giao dịch được lưu trữ trên Layer 1.
- Công nghệ Rollups yêu cầu các nhà khai thác (Operator) khóa 1 phần hợp đồng của Rollup. Điều này khuyến khích các nhà khai thác thực hiện xác minh giao dịch một cách chính xác để đảm bảo minh bạch cho mạng lưới.
Điểm nổi bật của Zk Rollup
So với các công nghệ khác như Plasma, Sidechain… Zk Rollup hiệu quả hơn và được nhiều dự án lựa chọn phát triển.
Dưới đây là bảng so sánh Zk Rollup với các công nghệ khác:
Hiện tại các tính năng vượt trội của Optimistic Rollup thì Zk Rollup đã và đang phát triển để đầy đủ trong tương lai. Nhờ vào thời gian hoàn thiện (quá trình xác minh tinh hợp lệ của giao dịch) nên công nghệ này được đánh giá cao hơn so với Optimistic Rollup.
Với Optimistic, các giao dịch sẽ được chứng minh là hợp lệ trong vòng 7 ngày nếu không phát hiện bằng chứng gian lận. Còn đối với Zk Rollup thì các giao dịch sẽ được chứng minh hợp lệ thông qua các bằng chứng (Proof) mà không cần thực hiện lại hay sử dụng nhiều thao tác làm tăng phí gas.
Phân loại
Các dự án Layer 2 sử dụng công nghệ này hiện nay được phân loại theo các sử dụng là:
- Sử dụng Zero-knowladge Proof scheme
- Lưu trữ dữ liệu on-chain hay off-chain
Nhược điểm
- Các ứng dụng của công nghệ này mới chỉ được sử dụng trong các khoản thanh toán giao dịch.
- Công nghệ này hiện tại chưa hỗ trợ khả năng tổng hợp dữ liệu, các ứng dụng sử dụng Zk Rollup khác nhau không thể tương tác với nhau dù được xây dựng trong cùng một Layer 2.
- Các nhà phát triển muốn phát triển DApps thì họ cần hiểu và viết tất cả logic của hợp đồng thông minh bằng một ngôn ngữ đặc biệt, điều này không chỉ khiến phức tạp về cấu trúc ngôn ngữ được sử dụng mà còn đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao.
Tương lai của Zk Rollup
Tương lai các dự án Layer sử dụng công nghệ Zk Rollup sẽ cho phép xây dựng các ứng dụng tùy ý trên mạng lưới nhưng vẫn phải tận dụng được tính bảo mật của mạng lưới Layer 1.
Ngoài ra với mục tiêu giải quyết vấn đề mở rộng của Layer 1 thì các giải pháp này cần duy trì được chi phí thấp hơn nhiều so với Layer 1 cùng với việc tối ưu sử dụng cho người dùng.
Top các dự án layer 2 sử dụng công nghệ Zk Rollup
Có thể thấy, trong top 10 dự án layer 2 thì đã có đến 4 dự án sử dụng Zk Rollup và 4 dự án sử dụng công nghệ optimistic Rollup.
Các dự án Zk Rollup phát triển mạnh bao gồm:
- dYdX
- Loopring
- ZkSync
- ZKSpace
- ZkEVM
- StarkNet
- Polygon Hermez
Tổng kết
Qua bài viết trên, coinviet.net đã giới thiệu các bạn về Zk Rollup và những điểm nổi bật của công nghệ này.
Hiện tại, các dự án Layer 2 vẫn đang trong quá trình phát triển, chúng ta hãy quan sát và tìm kiếm lợi nhuận thông qua việc đầu tư hoặc tham gia Airdrop, Retroactive…
Mọi thắc mắc vui lòng comment dưới bài viết để cùng coinviet.net thảo luận.
