Từ trước đến nay, crypto nổi tiếng với sự biến động rất lớn trong ngắn hạn lẫn dài hạn. Mặc dù, DeFi hứa hẹn sẽ đưa Crypto lên một tầm cao khác từ cryptocurrency thành crypto assets trong một kinh tế mới, nhưng hầu hết chúng thường bị xem thường vì nhìn giống các tài sản đầu cơ do giá biến động mạnh. Stablecoin hứa hẹn là mảnh ghép tiềm năng để kết nối crypto space với thị trường trường tài chính truyền thống thông qua đặc tính “stable” của nó.
Tuy nhiên, khi nhắc đến Stablecoin thì đa số anh em đều liên tưởng đến Tether (USDT) và nghĩ rằng Stablecoin là tiền điện tử được quy đổi giá trị 1:1 bởi đồng Đô-la Mỹ. Nhưng sự thật không phải thế! Thị trường Crypto tồn tại nhiều loại Stablecoin khác nhau và USDT chỉ là một trong hàng chục đồng Stablecoin hiện có trên thị trường.
Trong bài viết này, Coin98 sẽ cung cấp cho anh em những thông tin bao gồm:
- Stablecoin là gì?
- Có bao nhiêu loại Stablecoin? Cơ chế cân bằng giá của Stablecoin như thế nào?
- Liệu Stablecoin có phải là xu hướng?
Stablecoin là gì?
Stablecoin là loại tiền điện tử được thiết kế với mục đích giảm thiểu tối đa sự ảnh hưởng của sự biến động giá (volatility) bằng cách cố định vào một tài sản ổn định hơn như tiền thật (fiat money), hàng hoá (vàng, bạc…), hoặc có thể là một đồng tiền điện tử khác.
Stablecoin tận dụng những đặc điểm của blockchain và chuyển giao giá trị ngang hàng, trong khi người sử dụng không phải chịu sự biến động cao như từ các cryptocurrency khác.
Stablecoin giải quyết vấn đề gì trong Crypto?
Stablecoin được xuất hiện để giải quyết vấn đề lớn nhất trong thị trường Crypto hiện tại, đó chính là sự biến động (volatility).
- Đối với nhà giao dịch hay nhà đầu tư, họ có thể chuyển tài sản sang Stablecoin để tránh khỏi sự biến động (volatility) của tiền điện tử mà không cần nhất thiết phải đổi sang Fiat.
- Đối với các cửa hàng, công ty khó lòng nào chấp nhận thanh toán bằng 1 loại Crypto với sự biến động 20 – 30% giá trị trong một thời gian ngắn. Chính điều này, đã khiến việc chấp nhận rộng rãi của tiền điện tử trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Như vậy, có thể thấy Stablecoin có tầm quan trọng như một chiếc cầu nối giữa thị trường điện tử với thị trường tài chính truyền thống. Việc chuyển đổi từ Fiat sang tiền điện tử được dễ dàng hơn rất nhiều khi có sự xuất hiện của Stablecoin.
Như Erik Voorhees, CEO của Shapeshift đã nhận định rằng:
“Stablecoins are important in the same way that a bridge is important. You may not care much about the bridge, but without it, the beautiful land beyond is much harder to get to”.
Tại sao Stablecoin lại quan trọng với crypto?
Đa phần chúng ta không cảm thấy thoải mái với sự mất mát, điều này càng phóng đại hơn khi crypto có biến động rất lớn và mang tính đầu cơ cao, giá token có thể giảm mấy chục phần trăm trong vòng một tuần, đối với nhiều người, điều này rất khó chấp nhận.
Ví dụ, bạn trade thắng vài lệnh và quyết định chốt lời ra BTC, khoảng 1 tuần sau, bạn chốt BTC ra VND và nhận thấy số tiền VND mà mình bỏ vào và rút ra không có chênh lệch. Liệu bạn cảm thế nào?
Stablecoin tách biệt đặc tính high risk/high return của crypto khỏi sự biến động thường xuyên của các crypto assets, đặc tính “ổn định”, khiến Stablecoin là loại cryptocurrency thích hợp hơn để lưu trữ và làm phương tiện trao đổi giá trị.
Phân loại Stablecoin
Hiện tại có 4 loại Stablecoin tất cả, bao gồm:
- Fiat-backed Stablecoin.
- Commodity-backed Stablecoin.
- Crypto-backed Stablecoin.
- Algorithmic Stablecoin.
Trong đó, Algorithmic Stablecoin còn có thể được chia nhỏ ra 3 loại: Rebase, Seigniorage, và Fractional.
Fiat-backed Stablecoin
Các Stablecoin dạng này trên thị trường là USDC hay USDT, chúng sử dụng đồng đô la Mỹ hoặc các tài sản thanh khoản cao tương đương để làm dự trữ. 1 USDC được minted trên on-chain thì sẽ có 1 đồng đô la Mỹ hoặc khoản tài sản có giá trị tương đương được dự trữ.
Loại Stablecoin này trên thị trường có tên gọi khác là Custodial hay Centralized Stablecoin, vì chúng yêu cầu người sử dụng tin tưởng vào custodian chứ không phải các smart contract trên on-chain.
Mặc dù những lo ngại xung quanh vấn đề centralized, nhưng hiện tại, USDC và USDT đang là 2 loại Stablecoin được sử dụng nhiều nhất trong DeFi.
Commodity-backed Stablecoin
Commodity-backed Stablecoin có cách hoạt động tương tự như Fiat-backed Stablecoin. Điểm khác biệt nằm ở giá trị peg của nó:
- Fiat-backed Stablecoin có peg là các đồng Fiat, điển hình nhất là đô la Mỹ.
- Commodity-backed Stablecoin có peg là các kim loại quý hiếm, điển hình nhất là vàng và bạc.
Cho đến lúc này (18/5/2022), phần lớn Commodity-backed Stablecoin lấy giá trị của vàng làm peg. Tether Gold (XAUT) và PAX Gold (PAXG) hiện đang là 2 Stablecoin lớn nhất trong mảng này.
Crypto-backed Stablecoin
Crypto-backed Stablecoin là loại Stablecoin sử dụng trực tiếp các tài sản crypto để làm thế chấp cho giá trị của mình.
DAI là dạng Stablecoin tiêu biểu nhất của loại này trên thị trường. Về cơ bản, với mỗi đồng DAI được minted ra trên thị trường thì sẽ có 1.5 – 1.6$ giá trị tài sản được thế chấp trong Maker Vault.
Nếu giá trị của tài sản thế chấp giảm xuống dưới ngưỡng tối thiểu (thường là 150%), Vault sẽ được thanh lý, làm giảm nguồn cung để đưa giá DAI trở lại mức giá peg.
Over-collateralized là cách tiếp cận khá hay trong bối cảnh Crypto là một thị trường có thanh khoản tương đối thấp, cách tiếp cận này giúp DAI luôn có thể được Backed bởi một lượng tài sản có giá trị lớn hơn tổng DAI Minted ra. Hạn chế của cách tiếp cận này là khó có thể mở rộng về quy mô.
CUSD, stablecoin của Coin98 cũng là một trong những stablecoin thuộc nhóm này. CUSD được backed 100% bởi BUSD và USDC, vì vậy người dùng hoàn toàn có thể convert/redeem 1:1 với BUSD và USDC bất cứ lúc nào. CUSD là công cụ cần thiết để hỗ trợ hệ sinh thái Multi-chain của Coin98 và giúp người dùng chuyển tài sản giữa các chain một cách dễ dàng.
Algorithmic Stablecoin
Đây chính là loại Stablecoin thuật toán, có thể lấy ví dụ là Basis Cash.
Trong đó, Stablecoin của hệ thống là BAC được phát hành mà không có dự trữ các tài sản thế chấp. Thay vào đó, giá trị được bảo toàn hoàn toàn bằng các thuật toán giúp co hẹp và mở rộng nguồn cung khi giá BAC trên và dưới peg. Mô hình này giả định các bên tham gia tích cực vào duy trì giá của BAC để kiếm các incentive liên quan.
Ví dụ về cách hoạt động của Basis Cash:
Basis cash có 3 Token là BAC, BAS, BAB:
BAC là Stablecoin – nó được Peg vào 1$ và có cơ chế ổn định hàng ngày.
Khi BAC giao dịch trên 1$:
- BAS Holder có thể Stake BAS ⇒ Earn Inflation (Earn BAC) theo công thức:
- (Your BAS/Circulating Supply BAS) * Total Supply BAC * (TWAP BAC Price – 1).
- BAS Holder kiếm được BAC Free nên theo lý thuyết mô hình thì họ sẽ bán ra thị trường để kiếm lợi nhuận ⇒ Áp lực bán đẩy giá BAC giảm về 1$.
Khi BAC giao dịch dưới 1$:
- Holder BAC có thể dùng BAC để mua BAB theo tỷ giá BAB = (BAC Price)^2.
- BAB không hết hạn sử dụng và có thể đổi lấy khi giá BAC lớn hơn 1$.
- Ví dụ, khi người dùng đang Hold 10 BAC và giá mỗi BAC là 0.8$, thì lúc này người dùng có thể dùng 10 BAC để mua 15.625 BAB.
- Giả sử, 3 ngày sau giá BAC tăng lên 1$ thì người dùng có thể đổi 15.625 BAB = 15.625 BAC và bán BAC trên DEX và kiếm được lợi nhuận gần 50% từ khoản tiền 10 BAC của mình.
Theo mô hình này, áp lực mua đẩy giá BAC lên 1$.
Không chỉ có Basic Cash, trên thị trường còn nhiều Stablecoin thuật toán khác với nhiều mô hình hoạt động mới lạ. Nhìn chung, có 3 mô hình giữ giá chính đó là:
- Rebase: Giữ giá token bằng cách điều chỉnh số lượng token lưu hành. Nếu giá token tăng trên 1$, số lượng token trong ví của holder sẽ tự động tăng và ngược lại. Những token điển hình: AMPL, BASE.
- Seigniorage: Sử dụng nhiều token để giữ giá cho đồng Stablecoin gốc. Dựa vào sự chênh lệch giá giữa chúng, các trader sẽ giao dịch arbitrage để đưa giá Stablecoin về peg. Những token điển hình: UST, BAS, FEI.
- Fractional: Kết hợp giữa Fiat-backed Stablecoin và Seigniorage Stablecoin. Token điển hình: FXS.
Đầu tư Stablecoin: Liệu Stablecoin có trở thành xu hướng?
Trước khi nhắc đến xu hướng Stablecoin, chúng ta cùng nhắc lại một chút về sự hình thành và phát triển của hệ sinh thái Stablecoin từ những năm 2013 cho đến nay.
Như biểu đồ bên dưới, anh em có thể thấy rằng Stablecoin thật sự bùng nổ vào năm 2018 với hơn 36 dự án Stablecoin liên tiếp được tung ra thị trường, chiếm hơn 54% tổng số Stablecoin hiện tại.
Bên cạnh đó, Stablecoin vẫn sẽ tiếp tục phát triển mạnh với sự tham gia từ những ông lớn như JPM Coin của ngân hàng J.P.Morgan, Libra của Facebook.
Tổng quan thị trường Stablecoin
Cùng với đó, Stablecoin cho phép chúng ta tạo ra thu nhập thu động một cách an toàn nhất, tương tự như gửi tiết kiệm ngân hàng vậy. Dưới đây là một vài cách để tạo ra lợi nhuận với Stablecoin.
Yield Farming
Yield Farming là việc sử dụng một cặp token để cung cấp thanh khoản, từ đó nhận lại phần thưởng từ nền tảng. Cặp token này có thể là Stablecoin-Stablecoin hoặc Stablecoin-Altcoin. Phương án thứ 2 đem lại lợi nhuận cao hơn, nhưng đồng nghĩa là có rủi ro cao hơn bởi Impermanent Loss (tổn thất tạm thời) có thể xảy ra.
Một vài nền tảng cho phép farm Stablecoin:
- Curve Finance: 3 – 35% APY.
- Convex Finance: 2 – 28% APY.
- Saber Finance: 3 – 20% APY.
- Ellipsis Finance: 4 – 70% APY.
Staking
Staking là cách để tạo ra lợi nhuận an toàn hơn so với Yield Farming, bởi vì staking chỉ yêu cầu cung cấp 1 loại token thay vì 2. Đương nhiên, lãi suất đem lại chắc chắn cũng sẽ thấp hơn.
Một vài nền tảng cho phép stake Stablecoin:
- Binance: 3 – 13% APY.
- Yearn Finance: 2 – 22% APY.
- Stargate Finance: 4 – 6% APY.
Lending
Lending chính là việc đem Stablecoin đi cho vay. Về cơ bản, việc cung cấp Stablecoin qua Lending cũng giống với Staking.
Một vài nền tảng cho phép lend Stablecoin:
- Aave: 2 – 7% APY.
- Compound: 1 – 2% APY.
Mua Stablecoin ở đâu?
Qua sàn CEX: Toàn bộ các CEX đều hỗ trợ việc mua bán Stablecoin thông qua nhiều cách như sử dụng tài sản crypto, hay bằng chính tiền trong thẻ ngân hàng.
Qua sàn DEX: Có những DEX được tạo ra với mục đích chính là để hỗ trợ việc trao đổi Stablecoin với slippage (độ trượt giá) thấp, ví dụ như Curve Finance, Ellipsis, hay Mobius.
Mint trực tiếp: Thay vì mua Stablecoin, các bạn cũng có thể mint trực tiếp ra chúng bằng việc sử dụng thế chấp. Các dự án hỗ trợ làm việc này có thể kể đến như là MakerDAO (DAI), Abracadabra Money (MIM),…
Lời kết
Mình sẽ tóm tắt lại một số ý chính của bài viết như sau:
Đặc tính quan trọng nhất của Stablecoin là tách biệt đặc tính high risk/high return của crypto khỏi sự biến động thường xuyên của các crypto assets, khiến Stablecoin trở thành loại cryptocurrency thích hợp hơn để lưu trữ và làm phương tiện trao đổi giá trị.
Chúng ta có 4 loại Stablecoin với từng đặc tính khác nhau:
- Fiat-backed Stablecoin: USDC và USDT đang là 2 loại Stablecoin được sử dụng nhiều nhất trong DeFi.
- Commodity-backed Stablecoin: Hoạt động tương tự như Fiat-backed Stablecoin, lấy peg là các kim loại quý hiếm như vàng hoặc bạc.
- Crypto-backed Stablecoin: DAI là một điển hình. DAI luôn được backed bởi một lượng tài sản có giá trị lớn hơn tổng DAI được mint ra. Tuy nhiên, hạn chế của loại stablecoin này là khó có thể mở rộng về quy mô.
- Algorithmic Stablecoin: Là các loại Stablecoin thuật toán, có sự ổn định giá dựa trên 3 cơ chế chính là Rebase, Seigniorage và Fractional.
Trên đây là những thông tin cơ bản dành cho anh em mới tham gia và bước đầu tìm hiểu về Stablecoin.
