IEO là một trong những hình thức gọi vốn lâu đời nhất của Crypto. Dù đã không còn quá hot như trước, nhưng IEO cũng đóng vai trò quan trọng trong tình hình thị trường hiện nay. Trong bài viết này, Coin98 sẽ giúp anh em hiểu được:
- IEO là gì?
- Ưu nhược điểm của IEO so với hình thức gọi vốn khác như ICO hay IDO.
- Vì sao IEO vẫn có một vai trò quan trọng trong khi thế giới đang chạy theo IDO?
- Rủi ro & chiến lược đầu tư IEO hiệu quả.
IEO là gì?
IEO là viết tắt của Initial Exchange Offering, một hình thức gọi vốn crowdfunding thông qua hình thức chào bán token trên các sàn giao dịch Crypto.
Về mặt lý thuyết, token được chào bán theo phương thức IEO trên sàn A có thể được hoặc không được list lên sàn A sau khi bán xong. Tuy nhiên, trong đa số các trường hợp mà mình quan sát, token được bán IEO trên sàn nào thường sẽ được list luôn lên sàn đó.
Đó cũng là lý do vì sao những dự án được bán IEO trên Binance LaunchPad đều rất được mong chờ. Đơn giản bởi vì mọi người đều kỳ vọng rằng cứ coin được list lên Binance thì sẽ “pump”.
Các bước đầu tư IEO cho người mới
Quy trình đầu tư IEO được trình bày đơn giản như sau:
Bước 1: Kiểm tra thông tin dự án
Anh em cần phải kiểm tra các thông tin cơ bản nhất về dự án, đó là dự án làm về cái gì, ai đứng sau dự án, mức độ uy tín như thế nào,…
Còn sâu xa hơn, đó là nghiên cứu tiềm năng của dự án, như dự đoán ROI đạt được, có nên hold dài hạn hay không,…
Bước 2: Nghiên cứu sàn giao dịch tổ chức IEO
Các sàn sẽ có cách chơi khác nhau, cũng như tiền tệ chấp nhận khác nhau. Ngoài ra, điều cần thiết là phải coi mức độ uy tín của sàn, cũng như những dự án trước đó có hiệu suất IEO như thế nào.
Bước 3: Đăng ký tài khoản, thực hiện KYC
KYC (Know Your Customer) là quá trình thu thập thông tin nhận dạng có liên quan tới khách hàng của một dịch vụ nào đó. Các thông tin cơ bản thường được thu thập là ảnh chân dung, số chứng minh thư, Passport, địa chỉ,…
Mục đích của quá trình KYC là việc loại bỏ những người không đủ tiêu chuẩn khỏi việc sử dụng một dịch vụ nào đó. Với mỗi đơn vị khác nhau, các tiêu chuẩn này có thể khác nhau.
Như vậy, anh em có thể thấy tầm quan trọng của KYC và đây gần như là điều bắt buộc khi muốn tham gia IEO ở bất kỳ sàn nào. Mà nếu không tham gia IEO thì anh em cũng nên KYC nếu muốn giao dịch, nạp rút ở giá trị lớn.
Bước 4: Kiểm tra tiền điện tử sử dụng trong IEO
Thông thường, token sàn sẽ là tiền tệ cho IEO của sàn đó. Trường hợp điển hình là Binance Launchpad sẽ sử dụng BNB, nhưng cũng có thể sử dụng Stablecoin như USDC, USDT làm tiền tệ.
Bước 5: Mua IEO nếu trúng
Nếu anh em may mắn trúng IEO, có thể làm theo hướng dẫn của sàn để được mua được token dự án. Sau đó tùy vào chiến lược chơi mà có bán hay giữ tiếp.
Sự khác nhau giữa IEO với ICO, IDO
IEO và ICO
ICO (Initial Coin Offering) là một hình thức kêu gọi vốn cộng đồng, trong đó nhà đầu tư sẽ đưa cho dự án một khoản tiền, đổi lại, dự án sẽ gửi lại cho các nhà đầu tư một lượng coin tương ứng theo tỷ giá đã quy định sẵn ban đầu.
Điểm khác biệt duy nhất của IEO so với hình thức ICO chính là ở sự xuất hiện của một tổ chức thứ 3 làm trung gian – đó là các sàn giao dịch.
- Với mô hình ICO, anh em sẽ phải làm việc trực tiếp với chủ các dự án đó. Nghĩa là toàn bộ quá trình KYC/AML và mua token đều sẽ không có trung gian mà giao dịch trực tiếp với dự án.
- Còn với IEO, thay vì làm việc trực tiếp với dự án, các sàn giao dịch sẽ đứng ra làm trung gian cho cả 2 bên: nhà đầu tư và dự án.
Để tham gia mua token bán IEO, anh chị em sẽ cần phải mở sẵn 1 tài khoản giao dịch trên sàn đó. Hoàn thành các bước xác minh KYC/ AML, chuẩn bị sẵn BTC/ETH/USDT bên trong tài khoản đó và chờ tới ngày mở bán để mua..
IEO và IDO
IDO (Initial DEX Offering) là hình thức gọi vốn thông qua việc chào bán token trên các nền tảng AMM phi tập trung. IDO thường sẽ có 2 pool, một pool dành cho cộng đồng, và pool còn lại cho người dùng nắm giữ token nền tảng (POLS, DAO,…).
Nếu như sự khác nhau giữa IEO và ICO là về việc có hoặc không có người trung gian, thì đối với IDO, đó là sự khác nhau giữa người trung gian:
- Đối với IEO, chúng ta sẽ chơi “game” trên sàn tập trung (CEX).
- Đối với IDO, chúng ta sẽ chơi trên sàn phi tập trung (DEX) như đúng với tên gọi: Initial DEX Offering.
Nhưng dù thế nào, thì một điểm khá giống nhau của IEO và IDO, đó là dùng token của sàn/IDO platform để tham gia mua token. Các IDO platform phổ biển hiện tại đó là: Polkastarter, DAO Maker, CardStarter, Solanium,…
Một điểm khác biệt nữa, đó là việc mở bán token thông qua IDO dễ hơn IEO rất nhiều. Đó là lý do vì sao năm 2021 chính là năm của IDO với hàng chục dự án tổ chức IDO mỗi tuần trên rất nhiều nền tảng gọi vốn phi tập trung khác nhau.
Dưới đây là bảng so sánh IEO, ICO và IDO:
So sánh IEO, ICO và IDO
Phần tiếp theo, mình sẽ so sánh cụ thể thế mạnh của IEO so với ICO và IDO.
Lợi thế của IEO so với ICO, IDO
Lợi thế của IEO với ICO
Sự an toàn và tập trung dành cho nhà đầu tư:
- Với IEO, sàn giao dịch trở thành tổ chức trung gian để hỗ trợ việc mua bán token giữa nhà đầu tư và các dự án.
- Về phía nhà đầu tư, họ cũng sẽ có cảm giác an tâm hơn khi có một số dự án được sàn đề xuất, thay vì tự mình phải đi nghiên cứu, làm mất rất nhiều thời gian và công sức.
Gia tăng lượng người dùng mới đi kèm volume lớn cho các sàn giao dịch:
- Khi thực hiện IEO, các sàn giao dịch sẽ thu hút được lượng người dùng lớn. Đây xem như là một hình thức marketing giúp tiết kiệm chi phí nhưng cũng là 1 con dao 2 lưỡi.
- Nếu như IEO thành công, dự án mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Bên cạnh đó, sàn giao dịch lại gia tăng thêm tiếng tăm và doanh thu từ hoạt động giao dịch của người dùng. Tuy nhiên, nếu IEO thất bại, tiếng tăm của sàn cũng sẽ bị ảnh hưởng nhiều.
- Trong bối cảnh các sàn cạnh tranh rất khốc liệt và không ngừng đưa ra những chương trình hấp dẫn. Lúc này, người dùng sẽ kéo sang sử dụng những sàn giao dịch mang lại lợi ích nhiều hơn dành cho họ.
- Chính yếu tố cạnh tranh này sẽ giúp cho các sàn giao dịch trở nên nghiêm túc hơn rất nhiều trong quá trình xét duyệt những dự án tiềm năng có khả năng thành công cao.
Giảm bớt chi phí cho hoạt động chào bán token, chi phí marketing cho các dự án:
- Về phía chủ các dự án, họ sẽ có thêm một mô hình huy động vốn mới, tập trung hơn nhiều so với ICO.
- Làm dự án thì đa phần các thành viên trong đội ngũ thường là các lập trình viên. Rất hiếm người trong đội có kiến thức về Marketing. Đặc biệt là các hoạt động đặc thù như chào bán token. Khi tổ chức IEO thành công, các dự án tiết kiệm khá nhiều chi phí dành cho Marketing.
- Đồng thời anh em cũng tiết kiệm được chi phí niêm yết trên các sàn giao dịch, và xem như cũng có thêm cơ số các nhà đầu tư mới, tin tưởng hơn vào dự án.
Lợi thế của IEO với IDO
IDO ra đời nhằm mục đích xây dựng một quá trình gọi vốn được phi tập trung hơn, nên các dự án cũng khá dễ để đăng ký 1 slot IDO. Do đó sẽ xuất hiện nhiều dự án scam, chỉ pump dump để lấy tiền người chơi.
Chính việc này vô tình đưa IEO trong năm 2021 trở nên thú vị do sự bảo chứng đến từ những sàn top-tier như Binance hay FTX. Không quá nhiều dự án có thể thông qua kiểm duyệt của các sàn CEX để được gọi vốn, nên khi có tin tức về IEO, cũng giúp cho việc Marketing của sàn lẫn dự án gọi vốn hiệu quả hơn đáng kể.
Chỉ có 3 dự án được lên Binance Launchpad trong năm 2021
Ngoài ra, việc hàng chục dự án ra mắt IDO mỗi tuần cũng làm cho người chơi cảm giác như “bội thực”. Lúc này, các IEO chính là những món tuy ít nhưng chất lượng cao sẽ làm tăng sự chú ý hơn đến từ cộng đồng.
Vậy đầu tư vào IEO có rủi ro nào không? Câu trả lời là có.
Rủi ro khi đầu tư IEO
IEO là một mô hình đầu tư, nó không hoàn hảo và có nhiều rủi ro cho các bên tham gia. Để cho anh em tiện theo dõi, mình sẽ phân loại rủi ro theo từng nhóm như sau:
Rủi ro cho nhà đầu tư
Không ai dám khẳng định mua IEO xong thì sau khi list sàn sẽ được lợi nhuận, nên đôi khi anh em vẫn có thể bị lỗ, hoặc mức lợi nhuận đạt được không xứng đáng với số tiền bỏ ra.
Lấy ví dụ:
Giá FTT hiện tại đang là khoảng $50. Để tham gia IEO của FTX, anh em cần Stake ít nhất 150 FTT, tương đương khoảng $7,500 – con số không hề nhỏ.
Nhưng không phải tham gia là sẽ trúng, nên nếu anh em Stake 150 FTT để đổi lấy cơ hội mua IEO trên FTX, anh em sẽ mất 15 ngày để Unstake sau đó. Giả sử trong thời gian này FTT dump, thì anh em đã lỗ rất nặng.
Ngoài ra, việc dự án gọi vốn IEO không có nghĩa là đã hoàn tất sản phẩm. Nếu sau khi token niêm yết trên sàn, dự án đó vẫn không hoàn thành xong sản phẩm, không thu hút thêm người sử dụng và người mua mới token trên sàn giao dịch thì khả năng giá dump trong dài hạn là rất lớn.
Rủi ro cho dự án
IEO có thể là công cụ gọi vốn hiệu quả, là đòn bẩy tốt về mặt thương hiệu. Tuy nhiên, khi tham gia IEO, các dự án đôi khi sẽ phải trả cái giá khá đắt, đó là Quyền được “kiểm soát 1 phần” dự án!
Thực hiện IEO nghĩa là sàn giao dịch có thể quyết định giá token của anh em. Sàn cũng có thể quyết định thời điểm token được niêm yết, thậm chí là khống chế giá cả token của dự án.
Bên cạnh đó, việc IEO trực tiếp trên sàn sẽ làm cho quyền lực tập trung vào các sàn giao dịch. Với quyền lực này, chắc chắn rằng cái giá mà các sàn thu phí từ các dự án sẽ không hề nhỏ. Nếu IEO thất bại, không tránh khỏi khả năng dự án sẽ gặp rất nhiều vấn đề khó khăn liên quan đến vấn đề tài chính.
Rủi ro cho sàn giao dịch
Về phía các sàn, rủi ro thường đến từ chính các dự án. Nếu dự án scam, thất bại, IEO không chỉ khiến nhà đầu tư bị thiệt hại, mà các sàn cũng sẽ đánh mất uy tín của mình trong thị trường.
Tiêu chí để chọn lựa sàn IEO
Dưới đây là 4 tiêu chí mà anh chị em có thể sử dụng để chọn ra các sàn IEO tốt cho mình:
Độ uy tín
Ưu tiên hàng đầu khi anh chị em lựa chọn sàn giao dịch để mua IEO là chọn các sàn có uy tín cao. Bởi vì uy tín đi kèm với mức độ an toàn cho nhà đầu tư.
Bản thân các sàn là bên đứng ra tổ chức IEO. Sàn sẽ không muốn rủi ro danh tiếng lâu dài của họ trên thị trường. Chính vì vậy họ sẽ thực hiện lựa chọn, kiểm tra cẩn thận các dự án trước khi cho phép dự án thực hiện IEO.
Cộng đồng, người dùng & volume giao dịch cao
Anh chị em sẽ bất ngờ khi thấy rằng con số volume mà anh chị em đang xem trên CoinGecko hay CoinMarketCap hàng ngày sẽ bao gồm rất nhiều fake volume. Con số volume thực sự hoàn toàn rất khác.
Quan trọng là, anh em sẽ nhận ra trên thị trường không có nhiều sàn giao dịch có volume giao dịch thực. Do đó chúng ta sẽ cần cẩn thận với các sàn có volume ảo.
Lời khuyên cho anh em: Tốt nhất không nên mua IEO trên các sàn này vì khả năng sàn thao túng giá rất cao.
Khả năng chọn lọc dự án tốt
Cái đích cuối của việc mua IEO là đầu tư vào dự án do các sàn quảng bá. Chính vì thế, việc sàn lựa chọn dự án như thế nào cũng sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả đầu tư của chúng ta.
Lựa chọn dự án tốt sẽ làm cho khả năng thành công IEO của sàn và của chính dự án đó cao hơn trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn. IEO chỉ là bệ phóng ban đầu. Thành công đường dài hay không vẫn phải phụ thuộc chính vào nội lực và ứng dụng của dự án đó.
Coin sàn có Tokenomics được thiết kế tốt
Hầu như các sàn hiện nay cũng đều phát hành token riêng của mình. Binance có BNB, Huobi có HT,… Và trong IEO các sàn sẽ sử dụng token của mình như 1 điều kiện cần có để mua IEO. Do đó, sau khi IEO kết thúc, nếu tokenenomics của token không được thiết tốt, không có Use Case, token sàn sẽ bị dump ngay lập tức.
Bên cạnh đó, anh em cũng nên chú ý tới các sàn có token theo dạng Transaction Mining. Những sàn dạng này, anh chị em càng phải nên cân nhắc trước khi tham gia.
Ngoài việc các tiêu chí chọn lựa sàn để tham gia IEO. Anh chị em cũng nên dành thời gian tự tìm hiểu và đưa ra nhận định về dự án mình muốn tham gia đầu tư.
Chiến lược đầu tư IEO an toàn và hiệu quả
Trong IEO, có 2 cách để anh chị em tham gia đầu tư
- Cách 1: Đầu tư vào token của sàn giao dịch.
- Cách 2: Đầu tư trực tiếp vào các dự án IEO.
Sau đây sẽ là chiến lược mà Coin98 áp dụng cho từng trường hợp cụ thể như sau:
Đầu tư vào token của các sàn mở bán IEO
Trở về những năm 2018 – 2019, các token sàn có vốn hóa rất nhỏ, nên anh em có thể áp dụng chiến lược mua trước, hoặc gần nhất khi tin IEO ra mắt. Bởi vì lúc đó:
- Cộng đồng sẽ mua token chơi IEO, làm giá tăng lên.
- Những người đánh theo tin tức cũng sẽ mua.
Kết hợp 2 điều này sẽ khiến giá token tăng.
Nhưng từ năm 2021 trở đi, các token đã có vốn hóa khá cao: BNB đang có vốn hóa $50B, FTT đang có vốn hóa $17B, OKB đang có vốn hóa $4.5B,…
Do đó, để làm tăng giá lên 50% chỉ sau một mẫu tin IEO là một điều không thể, dẫn đến lợi nhuận mua Spot không cao. Từ đó, chúng ta chỉ có thể thực hiện chiến lượt long đòn bẫy hợp lý để ăn ngắn. Cách làm này cũng khá mạo hiểm, vì… chơi với đòn bẫy chưa bao giờ là an toàn.
Đầu tư vào token của các dự án gọi vốn bằng IEO
Ở đây sẽ có hai dạng người: May mắn trúng vé IEO, và không trúng.
Đối với anh em trúng vé IEO, có thể cân nhắc xả bớt về điểm hòa vốn sau khi list sàn, sau đó có thể hold đến khi nào đạt target mong muốn. Vì lúc đó, tâm lý của chúng ta là chơi trên lãi, nên sẽ dễ gồng lời hơn. Còn nếu tự tin vào phân tích cơ bản, có thể hold tất cả cũng là một ý kiến không tệ.
Còn với anh em không may mắn, chúng ta vẫn có thể chờ đợi mua ở thị trường sau khi người trúng IEO xả hàng. Có một điều cần lưu ý, đó là việc anh em không trúng IEO không hẳn là một điều xui xẻo, trái lại đôi khi vẫn có thể gom được hàng với giá tốt hơn.
Đó là trường hợp của LUNA với giá IEO là $0.8, sau đó đã bị dump về đến gần $0.1, tức là gần chia 8 lần. Nếu anh em gom ở mức giá $0.1 và giữ đến hiện tại, nghĩa là đã có mức lợi nhuận x 350 lần, tốt hơn rất nhiều so với giá IEO.
Một ví dụ khác, đó là BAND với giá IEO là $0.47, và giá Seed Sale là $0.3. Nhưng đã có thời điểm, BAND chạm giá $0.2, tức là còn thấp hơn cả Seed Sale. Nếu anh em may mắn mua được BAND ở giá $0.2, thì ATH ROI tính đến hiện tại (~$23) là khoảng x 115 lần.
Tổng kết
Trải qua bao nhiêu thăng trầm hay có những hình thức gọi vốn mới lạ, IEO vẫn luôn có chỗ đứng trong thị trường bởi những đặc tính thú vị mình đã nói trong bài.
