Sự cố XRP Ledger ngừng hoạt động gây tranh cãi về cơ chế đồng thuận

Mạng XRP Ledger gặp sự cố ngừng hoạt động trong 1 giờ, kích hoạt cơ chế tạm dừng để đảm bảo tính toàn vẹn, gây nên tranh cãi về bảo mật và tính phi tập trung.

XRP Ledger tạm ngừng hoạt động trong 1 giờ

Rạng sáng ngày 05/02/2025, nhiều nguồn tin từ đội ngũ phát triển cho biết blockchain XRP Ledger của Ripple đã gặp sự cố gián đoạn giao dịch kéo dài khoảng 64 phút, dừng lại ở block số 93.927.173.

Rất nhanh sau đó mạng lưới đã trở lại hoạt động bình thường mà không ghi nhận tổn thất nào về tài sản hay giao dịch.

Sau khi hệ thống được khôi phục, CTO Ripple là ông David Schwartz phán đoán nguyên nhân ban đầu có thể do “drift” – khi cơ chế đồng thuận vẫn hoạt động nhưng xác thực giao dịch không được công bố, khiến mạng lưới bị phân mảnh.

Một số validator đã can thiệp thủ công để xác định điểm bắt đầu ổn định từ khối được xác thực cuối cùng. Tuy nhiên, Schwartz sau đó tiết lộ rằng chỉ có một validator thực hiện sự thay đổi thiết lập, vì vậy khả năng mạng lưới đã “tự động khôi phục” một cách tự nhiên.

Tranh luận nổ ra xoay quanh cơ chế đồng thuận

Vấn đề này đã ngay lập tức gây ra tranh luận giữa những người chỉ trích và ủng hộ về mức độ nghiêm trọng của sự cố.

Một số người cho rằng việc XRP Ledger ngừng hoạt động trong hơn một giờ là dấu hiệu của sự thất bại trong cơ chế đồng thuận (consensus) – có thể khiến mạng lưới dễ bị tấn công bởi các tác nhân độc hại. Họ cũng chỉ trích mức độ tập trung của hệ thống, với số lượng validator đáng tin cậy tương đối ít.

Đáp lại, Daniel Keller – CTO của công ty cơ sở hạ tầng blockchain Eminence – cho rằng sự cố này là một phần của cơ chế đảm bảo tính toàn vẹn của sổ cái và chúng hoạt động đúng như thiết kế. “Mọi giải pháp đều có sự đánh đổi. Tạm dừng cho đến khi tìm ra giải pháp cũng là một trong số đó” – Keller phát biểu. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng sự cố này “không phải là lý tưởng” và cần được điều tra thêm để xác định nguyên nhân.

Cơ chế đồng thuận và tính phi tập trung của XRP Ledger

Theo thiết kế, XRP Ledger sẽ tự động tạm dừng nếu hơn 20% các validator trên Unique Node List (UNL) không đồng thuận, nhằm ngăn chặn các vấn đề như chi tiêu gấp đôi (double-spending) và sai lệch sổ cái.

CTO Ripple từng giải thích vào năm 2021 rằng đây là một cơ chế an toàn giúp mạng tự động khôi phục sau khi các validator đạt được đồng thuận mới.

“Nó giống như việc bạn phát minh ra một công nghệ giúp giảm khả năng lò phản ứng hạt nhân bị tan chảy…Không ai trong ngành lò phản ứng hạt nhân muốn nói về việc tan chảy tồi tệ như thế nào. Họ muốn giả vờ rằng chúng không tồn tại.

Nhưng thành thật mà nói, blockchain có các chế độ lỗi… và tôi nghĩ điều quan trọng là chúng ta phải tiếp tục đổi mới để giảm tỷ lệ xảy ra và giảm mức độ nghiêm trọng của chúng, ngay cả khi điều đó hơi xấu hổ khi thẳng thắn chỉ ra điều đó. Có một chế độ lỗi còn lại trong XRP Leger, đó là nếu quá nhiều validator bị lỗi trước khi con người có thể phản hồi, thì sổ cái có thể ngừng tiến trình của nó.”

Mặc dù mạng lưới XRP Ledger có hơn 200 validator, nhưng số lượng validator trên UNL mà mỗi node tin cậy để tham gia đồng thuận là rất nhỏ, khoảng 35 validator theo khuyến nghị của XRPL Foundation. So với Ethereum có hơn 1 triệu validator và Bitcoin với ít nhất 65.000 node cùng hàng nghìn thợ đào trên toàn cầu, sự tập trung của XRP Ledger trở thành vấn đề gây tranh cãi.

Sự cố này cũng làm dấy lên so sánh với các blockchain khác từng gặp trục trặc, như Bitcoin (sự cố “value overflow” năm 2010, lỗi phân tách mạng năm 2013), Ethereum (hard fork sau vụ The DAO Hack năm 2016), và các mạng như Solana, TON, Avalanche, Sui cũng từng bị gián đoạn.

XRP Ledger trước đây cũng từng bị sự cố node vào tháng 11/2024, với việc mạng không thể xử lý giao dịch trong khoảng 10 phút. Vì vậy ngay sau khi sự cố mới nhất diễn ra, David Schwartz còn châm biếm gợi nhớ vụ việc cũ bằng một meme có nội dung: “Xin chào, IT, bạn đã thử tắt rồi bật lại chưa”.

Token XRP đã giảm khoảng 6% từ quanh 2,6 USD xuống 2,45 USD ngay sau sự cố xảy ra. Tại thời điểm bài viết, XRP hiện giao dịch ở 2,53 USD, hồi phục gần 4% khi hệ thống ổn định trở lại.

Biến động giá XRP 24h qua chụp vào lúc 08:30 PM ngày 05/02/2025 trên CoinGecko.

Theo Coinviet tổng hợp