Khi bạn thực hiện giao dịch trên blockchain, bạn phải trả phí giao dịch liên quan. Các khoản phí khác nhau tùy thuộc vào loại Cryptocurrency và mạng mà bạn sử dụng. Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu phí giao dịch Blockchain là gì và cách tính phí giao dịch của các blockchain phổ biến trên thị trường.
Phí giao dịch blockchain là gì?
Phí giao dịch blockchain là khoản phí được tính cho người dùng khi thực hiện giao dịch crypto trên blockchain, thông thường phí được thu bằng native token của dự án.
Phí giao dịch có thể là cao hoặc thấp, tùy thuộc vào hoạt động của mạng. Các tác nhân thị trường cũng có thể ảnh hưởng đến phí giao dịch mà bạn phải trả. Mặc dù phí cao có thể cản trở việc phổ biến blockchain rộng rãi, nhưng phí rất thấp có thể gây ra những lo ngại về an toàn và bảo mật.
Tại sao Blockchain phải có phí giao dịch?
Kể từ khi blockchain ra đời, phí giao dịch luôn là một phần thiết yếu được nhắc tới. Bạn sẽ thấy phí này khi gửi, nạp hoặc rút tiền mã hóa.
Phí giao dịch tiền mã hóa tồn tại vì hai lý do quan trọng:
- Đầu tiên, phí làm giảm lượng giao dịch spam trên các mạng blockchain, vì nó làm cho các cuộc tấn công spam quy mô lớn trở nên rất tốn kém để thực hiện.
- Thứ hai, phí giao dịch quan trọng vì nó có thể xem là động lực chính giúp người dùng trở thành người xác thực giao dịch, vì phí giao dịch là một phần của phần thưởng cho việc hỗ trợ mạng blockchain hoạt động.
Đối với hầu hết các blockchain thì phí giao dịch khá rẻ, nhưng chúng có thể khá đắt tùy thuộc vào lưu lượng của mạng.
Cách tính phí giao dịch trên blockchain phổ biến
Phí giao dịch Bitcoin
Trên Bitcoin blockchain, các thợ đào nhận được phí giao dịch qua quá trình xác thực giao dịch để tạo ra một khối mới. Tập hợp các giao dịch chưa được xác nhận được gọi là mempool (viết tắt của memory pool). Các thợ đào sẽ ưu tiên các giao dịch gửi BTC từ nếu người dùng trả phí hợp lý.
Một số ví cho phép người dùng đặt phí giao dịch theo cách thủ công. Tức là người dùng cũng có thể gửi BTC với phí bằng không, nhưng các thợ đào rất có thể sẽ bỏ qua các giao dịch này và chúng sẽ không được xác thực. Phí giao dịch Bitcoin không phụ thuộc vào số tiền được gửi mà phụ thuộc vào kích thước giao dịch (tính bằng byte).
Ví dụ:
Hãy tưởng tượng kích thước giao dịch của bạn là 400 byte và phí giao dịch trung bình hiện tại là 80 satoshi mỗi byte. Trong trường hợp này, bạn sẽ phải trả khoảng 32.000 satoshi (hay 0,0032 BTC) để có nhiều cơ hội cho giao dịch của bạn được thêm vào block tiếp theo.
Khi lưu lượng truy cập mạng cao và nhu cầu gửi BTC lớn, phí giao dịch tối thiểu để xác thực nhanh chóng có thể sẽ tăng lên vì những người dùng bitcoin khác cũng đang cố gắng làm điều tương tự. Hiện tượng này có thể xảy ra trong thời kỳ thị trường có những biến động dữ dội.
Do đó, phí cao là một trong những nguyên nhân khiến BTC khó được dùng để thanh toán trong các hoạt động hằng ngày. Ví dụ như việc bạn không thể mua một tách cà phê trị giá 3 USD vì phí giao dịch quá cao so với chính ly cà phê đó.
Phí giao dịch Ethereum
Phí giao dịch Ethereum được đo bằng công suất điện toán cần thiết để xử lý một giao dịch, nó được gọi là gas, gas biến động giá theo thị trường vì được tính bằng ETH, native token của mạng.
Trong khi lượng gas cần thiết cho một giao dịch ít khi thay đổi, thì giá gas có thể tăng hoặc giảm. Giá gas này liên quan trực tiếp đến lưu lượng mạng. Nếu bạn trả giá gas cao hơn, các miner có thể sẽ ưu tiên cho giao dịch của bạn.
Tổng phí gas có thể hiểu là các khoản thanh toán để đổi lấy năng lượng điện toán cần thiết, cộng với tiền phí để xử lý các giao dịch nhanh hơn. Tuy nhiên, bạn cũng nên cân nhắc gas limit để xác định mức giá tối đa phải trả cho một giao dịch hoặc tác vụ nào đó trên Ethereum.
Ví dụ: Nếu một giao dịch phải tốn 107,218 gas và giá gas là 70.639167932 Gwei, phí giao dịch sẽ là 7,573,790 Gwei hoặc 0.007573790 ETH ($25.56)
Lưu ý, bạn cần ETH trong ví để trả phí giao dịch, nếu bạn gửi các token đi mà không có ETH trong tài khoản, thì mạng sẽ thông báo rằng bạn không có đủ phí giao dịch cần thiết.
Vì vậy, hãy đảm bảo bạn đang giữ một số ETH trong ví để thanh toán phí giao dịch. Khi Ethereum tiến tới áp dụng thuật toán bằng chứng cổ phần (Proof of Stake), người dùng có thể kỳ vọng phí gas sẽ giảm.
Phí giao dịch Binance Smart Chain (BSC)
Binance Smart Chain (BSC) là một blockchain được xây dựng bởi Binance, BSC chạy song song với Binance Chain (hai mạng này là riêng biệt). Trong khi BNB chạy trên Binance Chain là token BEP-2, thì BNB trên BSC là token BEP-20.
Mạng BSC sử dụng cơ chế đồng thuận bằng chứng ủy quyền (Proof of Authority). Validator của mạng cần staking BNB để trở thành người xác thực và sau khi xác thực thành công một khối, và họ cũng sẽ nhận được phí giao dịch của các giao dịch trong khối đó.
Binance Smart Chain cho phép tạo ra các hợp đồng thông minh với nhiều tùy chỉnh hơn. Thực tế, hệ thống tính phí giao dịch của BSC tương tự của Ethereum. Trong đó, phí giao dịch được tính bằng sức mạnh điện toán cần thiết để thực hiện các giao dịch hoặc thực hiện hợp đồng thông minh.
Như đã đề cập, cơ cấu chi phí BSC rất giống với cơ cấu chi phí trên Ethereum. Phí giao dịch được biểu thị bằng gwei, là một mệnh giá nhỏ của BNB – tương đương 0,000000001 BNB. Người dùng có thể đặt giá gas cao để có giao dịch của họ được ưu tiên khi thêm vào block.
Trong ví dụ dưới đây, giá gas là 10 Gwei. Lưu ý, giới hạn gas đã được đặt thành 622,732 Gwei, nhưng thực tế số gas được sử dụng chỉ là 352,755 (52.31%) Với số Gwei đã được sử dụng trong giao dịch này, phí giao dịch thực tế là 0.00325755 BNB (tầm $1).
