Proof of Stake là gì?
Proof of Stake (PoS) – dịch sang tiếng việt là Bằng chứng cổ phần. Đây là một thuật toán đồng thuận mạng blockchain. Thuật toán này quyết định xem ai xác nhận block tiếp theo, thay vì giải mã các bài toán mật mã sử dụng sức mạnh tính toán để xác minh các giao dịch.
Proof of Stake được giới thiệu vào năm 2011. Proof of Stake được tạo ra thay thế Proof of Work (POW), cho việc được sử dụng để xác nhận giao dịch và thêm các block mới vào chuỗi.
Một số thuật ngữ liên quan trong Proof of Stake
Node
Node là một thành phần của mạng lưới tham gia vào quá trình xác nhận giao dịch đồng tiền mã hóa, bằng cách đóng góp tài nguyên kỹ thuật số như máy tính, laptop, máy chủ lớn.. và chạy các phần mềm chuyên dụng của đồng coin, node đóng vai trò là một mắt xích quan trọng trong blockchain.
Validator
Validator có thể hiểu là người kiểm định. Theo thuật toán PoS, không phải tất cả các node sẽ đều tham gia đóng block mới. Thay vào đó, sẽ chọn ngẫu nhiên một node để kiểm định và đóng block.
Forge hoặc Mint
Đây là cụm từ diễn tả hoạt động kiểm định và đóng block của Validator. Nó cũng được dùng để phân biệt với mine (đào) trong POW.
Stake
Để trở thành một Validator trong PoS, node phải stake (đặt cọc) một lượng coin nhất định làm điều kiện tham gia vào cuộc chọn Validator . Ý nghĩa của việc này nhằm chứng minh bạn có sở hữu đồng coin của blockchain.
Lock và Unlock
Số lượng coin đặt cọc của node sẽ được mạng lưới lock (khóa). Trong khi là một Validator, số coin stake này không được di chuyển, hay giao dịch được. Nếu không còn làm Validator nữa thì coin mới được unlock (mở khoá).
Cách hoạt động của Proof of Stake
Proof of Stake sẽ hoạt động bằng cách yêu cầu người tham gia phải đóng góp một lượng coin để xác nhận đồng thuận cho block. Sau đó, coin sẽ bị lock (khóa) để làm tài sản thế chấp cho mạng lưới. Khi xác nhận thành công (unlock), thì phần thưởng của block sẽ xuất hiện và được chia về những người đã đóng góp. Mỗi người tham gia sẽ nhận phần thưởng tùy theo tỷ lệ họ đã đóng góp ở trước đó.
Hiện nay, để làm tăng tính công bằng, ngày càng nhiều phương thức mới được thêm vào quá trình lựa chọn để tránh trường hợp những người sở hữu lượng tài sản lớn nhất luôn luôn được chọn và càng ngày càng trở nên được ưu tiên trong việc chọn lựa này.
Có 2 phương thức thường đang được sử dụng nhiều nhất đó là “Lựa chọn block ngẫu nhiên” hoặc “Lựa chọn tuổi Coin” trong đó:
– “Lựa chọn block ngẫu nhiên”: tức là người xác thực được lựa chọn bằng cách tìm kiếm các node có giá trị băm thấp nhất kết hợp với cổ phần lớn nhất.
– “Lựa chọn tuổi Coin”: tức là sự lựa chọn sẽ được thực hiện dựa vào thời gian mà các token của họ đã được lưu giữ (stake). Ngoài ra “Tuổi đồng coin” còn được tính bằng cách nhân số ngày các coin đã được giữ với số lượng coin họ đang sở hữu.
Ưu điểm của Proof of Stake
– Tiết kiệm năng lượng hơn thuật toán POW
– Dễ dàng sinh lời vì lãi suất ổn định, phù hợp với những Holder
– Tính bảo mật cao vì khả năng bị tấn công độc hại lên mạng lưới PoS là khó khăn hơn nhiều. Ngoài ra, nếu các node kiểm duyệt cố tình chấp thuận các giao dịch phi pháp, họ sẽ bị trừ đi phần lớn số tài sản họ đang có.
– An toàn 100% vì trong ví luôn có bản back up
– Tính linh hoạt: nếu node được chỉ định làm Validator cho block tiếp theo không có mặt trong một khoảng thời gian nhất định, thì PoS sẽ chọn ra các node dự trữ khác có sẵn để ngăn việc treo xử lý.
Nhược điểm của Proof of Stake
– Mức lãi suất thường không chính xác tuyệt đối: vì khi staking nhiều khả năng bạn sẽ nhận được mức lãi suất không như ước tính ban đầu.
– Có thể sẽ bị lỗ do tỷ giá stake thấp hơn tỷ lệ trượt giá của coin.
– Rủi ro cao bị scam, lừa đảo.
– Phụ thuộc vào “nhà giàu”: những người nắm giữ lượng lớn token sẽ đe doạ quá trình xác thực phi tập trung của mạng.
Lời kết
Mong rằng thông qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ về thuật toán đồng thuận Proof of Stake cũng như ưu nhược điểm của thuật toán này. Chúc các bạn thành công!
